Het bos in met GPS
5
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
ARTIKEL
Heere
gebruik van geografische informatie, GPS, praktijk
use of geographica! information, GPS, applications
utilisation de l'information geographique, GPS, applications
TREFWOORDEN
KEYWORDS
mots-clIs
Wanneer men, nog niet zo lang geleden, een boswandeling
maakte en men richtte alleen de blik al van het bospad af,
kon het gebeuren dat men bestraffend werd toegesproken
door de boswachter. Tegenwoordig probeert Staatsbosbeheer
de wandelaars echter juist van de paden af te krijgen. Dit
doet ze door het aanbieden van GPS-wandelingen in een aan-
tal van haar gebieden.
Toen het Amerikaanse ministerie van defensie in mei 2000
de Selective Availability (sa), ofwel de opzettelijke foutmar-
ge, van hun Global Positioning System (gps) afhaalden werd
de nauwkeurigheid van dit systeem flink vergroot. In plaats
van een positiebepaling binnen de nauwkeurigheidsmarge
tot soms wel 100 meter, werd nu een nauwkeurigheid be-
haald van minder dan 10 meter. Deze grotere nauwkeurig
heid leidde tot een flinke vergroting van het aantal mogelijke
toepassingen van gps. De recreatiesector bleef hierin niet
achter. Naast de genoemde GPS-wandelingen is nu 00k het
schatzoeken, tegenwoordig 'geo-caching' genoemd, weer he-
lemaal terug.
Boswandelingen
Kernbegrip bij de boswandelingen zijn
de 'waypoints'. Deze punten, die soms
door een paaltje zichtbaar zijn in het
veld (figuur 1), bestaan uit een coördina-
tenpaar. Deze coördinaten worden opge-
slagen in de GPS-ontvanger. In het navi-
gatie-menu van de GPS-ontvanger zijn
een kompasring en een pijl zichtbaar.
De pijl wijst altijd naar het dichtstbij-
zijnde 'waypoint'. In feite hoeft men dus
alleen de pijl te volgen. Een aantal van
deze 'waypoints' achter elkaar vormen
een route. Het is de bedoeling dat men
van punt naar punt loopt, en dit het
liefst in een rechte lijn. Dat men hierbij
van de paden gaat is niet erg, althans
niet op de terreinen van Staatsbosbe
heer.
De coördinaten van de 'waypoints' kun-
nen zowel handmatig worden ingevoerd,
Drs. Elger Heere is werk-
zaam als junior-docent
onderzoeker bij de Facul-
teit Ruimtelijke Weten-
schappen, Universiteit
Utrecht, Heidelberglaan 2,
3584 CS Utrecht
[e] e.heere@geog.uu.nl
als rechtstreeks in de GPS-ontvanger worden geladen. Voor dit
laatste is, naast een verbindingskabel tussen gps en Computer,
het programma Easy gps noodzakelijk. Dit kan gratis gedown-
load worden via de Website van Easy GPS.
Staatsbosbeheer is vorig jaar begonnen met vier wandelroutes
binnen haar terreinen. Inmiddels is het aantal wandelroutes
uitgebreid naar acht en is er 00k een fietsroute bijgekomen.
Het succes van de routes blijkt trouwens 00k aan het aantal
GPS-ontvangers dat in de verhuur zit. Dit aantal is in een jaar
tijd gestegen van 25 naar 60.
De afstand van de wandelroutes bedraagt ongeveer 10 kilome-
ter hemelsbreed, de fietsroute is ongeveer 35 kilometer lang.
De bedoeling van Staatsbosbeheer is met name om de groep
jongeren in de leeftijd van 25 tot 35 jaar de natuur in te krij
gen. Voor hen zijn de gewone paden te saai, zo wordt gerede-
neerd (de Volkskrant, 28 September 2002). Het moet avontuur-
lijker. Angst dat de natuur er onder lijdt, heeft Staatsbosbeheer
niet. Mensen die in outdoor-kledij en met een GPS-ontvanger
op päd gaan, hebben respect voor de natuur. Een jaar na aan-
vang van de wandelingen blijkt dit 00k werkelijk zo te zijn.
'Geo-caching'
Een wellicht nog iets avontuurlijker variant is 'geo-caching'.
Hierbij gaat men op zoek naar zogenaamde 'stashes' (schat
ten). Dit zijn in de vrije natuur verborgen doosjes, waarin
meestal zaken zitten als een fototoestel of een logboekje. De
plaatser van de 'cache' publiceert de coördinaten van de
'cache' op internet. De vinder van de 'cache' kan een foto van
zichzelf maken of een bericht achterlaten.
Men komt niet zomaar bij de 'cache'. Vaak moeten opdrachten
worden uitgevoerd om de route tot de 'cache' te bepalen. Het
kader toont een voorbeeld van een dergelijke routebeschrijving.
Omdat de 'waypoints' moeten worden bepaald aan de hand
van de opdrachten, kan men niet direct een route down
loaden. Wanneer een opdracht is uitgevoerd en daarmee de
coördinaat is bepaald, wordt deze ter plekke ingevoerd.
Op internet staan, behalve de route, 00k de reacties van de
mensen die naar de 'stash' op zoek zijn geweest. Soms worden
