Zo moeilijk als het verzamelen van de
eerste lodingen was, zo eenvoudig was
hun kartering. Naarmate er meer lodin
gen kwamen werd het ingewikkelder:
De eerste paar diepzeelodingen konden
bij de ontwikkeling van de General Ba-
thymetric Chart of the Ocean door
Prins Albert-I vrij eenvoudig geplaatst
worden in de grote witte ruimte tussen
de gebruikelijke dolfijnen en walvissen.
Aanvankelijk gebeurde dit met een klein
groepje deskundigen. Naarmate het aan-
tal diepten toenam werd de kartering via
een steeds groter wordende kring van
medewerkers steeds verder gei'nstitutio-
naliseerd.
15
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
doen t.a.v. positie- en dieptenauwkeu-
righeid.
De verzamelde gegevens van het dcdb
worden bij her ngdc opgeslagen te za-
men met de gebco (databases van we-
reldwijde geofysische gegevens, verza-
meld tijdens wetenschappelijke zeerei-
zen. Dat bestaat naast dieptegegevens uit
magnetisme, zwaartekrachtvariaties en
seismische informatie.). Deze geodas-
database wordt door het ngdc van tijd
tot tijd op cd-rom gepubliceerd, samen
met bijbehorende toepassingssoftware.
Tussen de cd-rom's door worden nieuwe
gegevens via internet openbaar gemaakt.
Ten behoeve van de gebco Digital Atlas
(1997) werd door ngdc een uitdraai tot
en met januari 1997 ter beschikking ge-
steld.
Het dcdb van de iho onderzoekt thans
00k de mogelijkheden om in de database
00k multibeam gegevens op te slaan.
Voorlopig wordt in ieder geval een regi-
stratie bijgehouden van beschikbare
multibeam series.4'
De kartografische eindproducten
Het doel was en bleef vanaf de eerste
dag: het uitbrengen van een gezagheb-
bende wereldkaart met oceaandiepten.
2003-xxix-i
Figuur 5. Dieptelij-
nen GEBCO Digital
Atlas.
Geschiedenis van de GEBCO-kaart
1899
7e Internationaal Geografisch Congres te Berlijn. Op initiatief
van Prins Albert I van Monaco wordt een kleine groep deskun
digen bijeengebracht voor de eerste uitgave van de GEBCO.
1903
Aanvang le editie, 24 grote kaartbladen; wereldkaart serie
1:10.000.000, bevattend meer dan 18.900 diepten.
1912-1927
2e editie. Ontwikkeling van het echolood. Albert I vraagt het
Internationaal Hydrografisch Bureau (IHB) het programma
over te nemen.
1932-1955
3e editie. 370.000 lodingen worden door het IHO geplot op
1001 'minuutbladen' (plotting sheets) schaal 1:1.000.000, waar-
uit de diepten werden geselecteerd voor de 18 bladen
1:10.000.000 die herzien worden. Door diverse oorzaken is
deze serie nooit voltooid [IHO],
1955-1974
4e editie. 17 verschillende landen maken de minuutbladen. De
productie en druk van de kaartbladen berust (sinds 1962) bij
het Institut Geographique Nationale te Parijs. IHB is coördina-
tor. Nederland is belast met 6 minuutbladen in de Caribische
Zee en 7 in de noordelijke Stille Zuidzee, beoosten Nieuw
Guinea.
1972
Tijdens de productie van de Vierde editie komt er, ondanks de
grote inzet kritiek van wetenschappelijke zijde, o.a. tijdens de
ICA-conferentie 1972 in Ottawa. Het gevoelen was dat 'de
GEBCO in haar toenmalige vorm niet aan de eisen van de we
tenschappelijke wereld voldeed'. Als een reactie daarop werd
in 1973 de GEBCO-commissie omgezet in een 'Guiding Com-
mitee' met gelijke vertegenwoordiging van IHO en IOC. Te-
vens werd een 'füll time geo-science unit' (UNESCO) opge-
richt, met regionale secties die de kaartering op zieh zouden
nemen. Het IHB behield de uiteindelijke verantwoordelijkheid
voor de kartografische aspecten van de voorbereiding. De we
tenschappelijke verantwoordelijkheid voor de inhoud werd se-
dert 1974 gedragen door de adviserende wetenschappelijke
organisaties SCOR IAPSO en CMG. Het betreft dan voorna-
melijk het tekenen en generaliseren van de dieptelijnen.
1974
In dat jaar werden de specificaties gemaakt voor de 5e editie,
die tot stand kwam tussen 1978 en 1983.
1975-1983
De 5e editie was voorlopig de laatste papieren versie. Hiertoe
werden door 18 vrijwillige lidstaten 655 'Ocean Plotting
Sheets gecompileerd. De kartografische productie en druk
van de 18 kaartbladen was in handen van de Canadese Hydro-
grafische Dienst.
De eerder genoemde Atlas der Oceonen geeft van deze 5e edi
tie een groot aantal voorbeelden.
Van enkele bladen van de vijfde editie zijn inmiddels herziene
versies uitgebracht.
