16
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2003-XXIX-2
Spatialisaties zouden 00k een goed hulpmiddel kunnen zijn bij
het visueel vergelijken van verschillende databases. Door in
een spatialisatie bijvoorbeeld zowel artikelen over biotechnolo-
gie als over genetische manipulatie weer te geven, kan gekeken
worden in hoeverre er een eventuele overlap tussen deze ver
schillende soorten artikelen is. Ervan uitgaande dat artikelen
over biotechnologie meer op elkaar lijken, dan op artikelen
over genetische manipulatie, kan worden verwacht dat de ver
schillende soorten artikelen verschillende gebieden op de spa
tialisatie innemen. Of die verwachting al dan niet klopt kan
met de visuele hulp van een spatialisatie makkelijker worden
uitgezocht. Ook meer dan twee verschillende databases kun
nen op een spatialisatie worden vergeleken.
Spatialisaties kunnen, behalve bij het vergelijken van verschil
lende databases, ook erg nuttig zijn bij het weergeven van ver-
anderingen in een database. Van een database kan bijvoor
beeld om de zoveel tijd een spatialisatie worden gemaakt.
Door die verschillende spatialisaties achter elkaar te zetten en
met elkaar te vergelijken (bijvoorbeeld in een animatie), kan
een duidelijk beeld van de veranderingen in die database wor
den verkregen. Door dat bijvoorbeeld te doen met een databa
se van wetenschappelijke documenten, kan makkelijk worden
gezien welke velden van wetenschap hot zijn en veel publiceren
en welke niet. In analogie met Eguur 1 en 4 zouden bepaalde
toppen dus hoger worden, nieuwe velden zouden opkomen en
anderen blijven waar ze zijn, of worden kleiner (al naar gelang
de soort spatialisatie die is gebruikt). Zonder spatialisaties zou
den dit soort temporele veranderingen veel moeilijker, en in
elk geval niet in een oogopslag, te zien zijn.
De toegevoegde waarde van de kartografie
Zoals uit bovenstaande duidelijk wordt geven spatialisaties een
heel scala aan mogelijkheden om abstracte informatie beter te
doorgronden. Dit komt vooral door het gebruik van verschil
lende ruimtelijke analyse- en presentatietechnieken, die dan
ook een duidelijke toegevoegde waarde aan spatialisaties bie
dern
Het zijn precies dezelfde technieken die door kartografen wor
den gebruikt bij het werken met 'echte' ruimtelijke informatie.
De meeste spatialisaties zijn echter niet door mensen uit deze
hoek gemaakt [Fabrikant, 2001]. Dit heeft, kartograhsch ge
zien, niet altijd tot de meest briljante resultaten geleid.
Tot op heden is er echter, op enkele uitzonderingen na, niet
heel veel aandacht geweest voor kartografische kennis of de
voordelen die geograhsche informatiesystemen kunnen bieden
bij het maken en werken met spatialisaties. Dat is jammer en
onterecht want spatialisaties kunnen zeker profiteren van de
A-Entertainment (Ist level)
C. Jazz (3rd level)
Figuur 1. Een spatia
lisatie van het nieuws
van News Mups.
De spatialisatie
brengt 121 online
nieuwsberichten van
13 december ryyy in
kaart.
Bron: An atlas of
Cyberspaces
(http://www. cyber-
geography. org/atlas/
info_maps. html).
Juartuisgci
n J...
|t 2/12/99J KATZRIN, Ooltn Heignts Jewish
neigHBomood
in ine ooian Heigms on Sundey, «n»ing to
Informatie
Proces
Visua isatie
Niet-ruimtelijke informatie
Grafiek, Figuur, Diagram
Ruimtelijke informatie
Spatialisatie
Kaart. Grafiek
Figuur 2.
Fl et visualisatieproces.
1. Music (2nd level)
Figuur 5. ET-map,
een spatialisatie met
een hierarchie en
categorieen.
Bron: AI Group,
MIS Department,
University of Arizona
(http://ai2. bpa. arizo-
na.edu/ent).
kennis die kartografen in de afgelopen
eeuwen op dit gebied hebben opge-
bouwd. De gereedschappen en technie
ken die uit deze kennis zijn voortgeko-
men kunnen prima worden toegepast op
spatialisaties en hoeven dus niet op-
nieuw ontworpen te worden. Zodra een
spatialisatie wordt ingevoerd in een geo-
grafisch informatiesysteem zijn er legio
analysemogelijkheden [de Jongh, 2002].
Ook al is het idee om de kartografie in
te zetten bij het maken en ontwerpen
van spatialisaties dus voor de hand lig-
gend, het is tegelijkertijd ook vrij revolu-
tionair. Kartografen houden zieh im
mers traditioneel bezig met het werken
met ruimtelijke, aan een locatie op aarde
gebonden, informatie. Spatialisaties wor
den echter gemaakt van van oorsprong
niet-ruimtelijke informatie. Voor karto
grafen is het werken met niet-ruimtelijke
informatie dus een nieuw en onontgon-
nen terrein. Desalniettemin is er wel de-
gelijk een goede reden om de kartografie
te betrekken bij het maken van spatiali
saties en het ontdekken van dit nieuwe
'terra' incognita. Het spatialisatieproces
speelt zieh namelijk voor een groot deel
af op bekend terrein, zoals ook te zien is
in figuur 2.
Daarom is er sprake van een situatie die
voor beide partijen voordeel kan opleve-
ren: aan de ene kant kunnen mensen die
geen verstand hebben van ruimtelijke in
formatie hun voordeel doen met karto
grafische kennis en expertise en aan de
andere kant kunnen kartografen nieuwe
inzichten en/of impulsen ontlenen aan
technieken uit de informatievisualisatie
en het in kaart brengen van niet-ruimte
lijke informatie.
