37
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2003-XXIX-2
de noodzaak om in sommige gevallen
de locatie van de gebruiker te kennen.
UMTS en Location-Based Services
De nieuwe 'derde generatie' (3G) mobie-
le telefoons kent niet alleen een op inter-
netprococol gebaseerde technologie,
maar Staat voor het eerst 00k 'rieh calls'
toe, waarbij tegelijkertijd verschillende
gegevensstromen worden verstuurd. Dit
noemt men wel 'multimediagesprekken'.
Tot nu toe was het alleen maar mogelijk
om stemgeluid-gesprekken door te stu
ren, vanwege de kosten en capaciteit van
data uitwisseling. Maar de gebruikers en
ontwikkelaars van draadloze apparatuur
waren altijd al van plan om zowel een-
voudige stemgeluid-gesprekken als ande
re vormen van digitale datauitwisseling
door te zenden. De nieuwe technolo-
gieen, zoals gprs (Global Packet Radio
Switch) en umts (Universal Mobile
Transmission System) lijken dit ideaal
00k voor het eerst voor mobiele tele-
communicatie te verwerkelijken. Het
verschil in snelheid tussen gsm en UMTS
is in de orde van een factor 50, en in een
enkel geval zelfs factor 200. In vergelij-
king met ISDN is de snelheid zesmaal zo
hoog. Dat betekent dat zelfs de gelijktij-
dige overdracht van video- en audiosig-
nalen mogelijk is. Omdat UMTS-techno-
logie door de snelgroeiende capaciteit de
overdracht van veel verschillende gege-
vensformats mogelijk maakt, wordt de
ontwikkeling van geheel nieuwe, aan-
trekkelijke toepassingen mogelijk.
Location-Based Services worden in deze
context beschouwd als een van de meest
belovende toepassingen [Gärtner, 2000].
Dergelijke diensten kunnen worden ge-
karakteriseerd door het feit dat de locatie
van de gebruiker op de een of andere
manier wordt ge'identificeerd. De selectie
van informatie, die gebeurt op verzoek
van de gebruiker, en de daaruit voort-
vloeiende weergave (bijv. een speeifieke
kaartuitsnede) houdt verband met de gei-
dentifieeerde locatie. De voor het vast-
stellen van die locatie te gebruikte me-
thoden (zendstation-ID, fase-metingen,
meting van de sterkte van het elektrisch
veld, of differentieel gps) leidt tot een
breed scala van resultaten in termen van
kwaliteit (bijvoorbeeld bij het vaststellen van de zendstation-ID
100-300 m, 2-5m bij gecombineerde methoden zoals differen
tieel GPs/fase-metingen). De nu gangbare LBS-toepassingen, nu
meestal op wap gebaseerd, kan men als volgt karakteriseren:
in de meeste gevallen wordt een niet-grafische weergave van
de resultaten gebruikt;
er zijn siechts enkele plaatsbepalingsmethoden beschikbaar;
het niveau van de grafische weergave is laag;
het ontwerp van het interface en van de interactieve funetio-
naliteit moet aangepast worden aan de beperkte mogelijkhe-
den van de op dit moment beschikbare apparaten.
Een verzameling van op wap gebaseerde (op UMTS gebaseerde
omgevingen zijn nog niet beschikbaar) location-based Services
voor een UMTS-omgeving kan men vinden op http://www. ikge-
om.tuwien.ac.atllinkslwap_links.html. Location-based Services
voor een UMTS-omgeving zijn nu in ontwikkeling; een voor-
beeld is Lol@, een kartografische LBS-toepassing voor Vienna
City Tourists, die onder andere mede is geprodueeerd door
het kartografische instituut van de Technische Universiteit in
Wenen.
Hoewel de ontwikkeling van op kaarten gebaseerde location-
based Services nog in zijn kinderschoenen Staat, is er in deze
context nu al een aspect van belang, de privaey. Monmonier
heeft in 1991 al aangegeven dat kennis van de locatie van indi-
viduen beschouwd kan worden als een inbreuk op de privaey,
omdat de anonimiteit van de gebruikers niet kan worden gega-
randeerd en daar zelfs misbruik van kan worden gemaakt. Het
gebruik en de aeeeptatie van lbs zal daarom niet alleen afhan-
gen van technische oplossingen, maar 00k van een 'ethische'
discussie.
Ervaringen met de ontwikkeling van toepassingen
Het gebruik van multimediatechnieken voor telekartografie
toepassingen zoals location-based Services, hangt samen met
het idee dat men een meer op de gebruiker gerichte manier
van het communiceren van route-informatie nodig heeft: alvo-
rens men een hogere aeeeptatiegraad van lbs kan bereiken.
Het gebruik van multimediatechnieken maakt in deze context
de ontwikkeling van meer geschikte interfaces en meer aan de
gebruiker aangepaste weergave-vormen [Reichenbacher, 2001]
mogelijk, momenteel in termen van;
de apparaat specificaties;
de gebruikerssituatie;
de capaciteiten van de gebruiker.
Garnter [200] heeft aangetoond dat de volgorde van toepas-
sing van op kaarten gebaseerde lbs in sterke mate overeen-
komt met de toepassingen van webkartografie, gekenmerkt als
dat is door vraagstukken als het vaststellen van de locatie (posi-
tioning, zie figuur 5).
Figuur 5. Overzichts-
kaart en detailkaart
van Lol@.
Wipplingerstr.
Graben
Kärntner Str
F.-J. Kai
,Dc
Rotenturmstr.
.Donaukanal
Wollzelle
