47
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT 2003-XXIX-2
landse ontmoeting met Azie wachtte. De
talrijke facetten van de historische con-
tacten tussen Nederland en Azie werden
hier op creatieve en veelzijdige wijze aan
het publiek getoond. Kortom, de studie-
dag had een groter deelnemersveld ver-
diend. Volgende keer beter dan maar
M. van Egmond
Tijdens de tochtper rondvaartboot naar het Rijksmuseum konden de studiedagdeelnemers het
nodige bijpraten (foto: Marco van Egmond).
1. Hameleers, M. (2002), Kaarten van Am
sterdam, 1866-2000. Bussum: Thoth. 351
pp. (Publicaties van het Gemeentearchief
Amsterdam uitgegeven door de Stichting
H.J. Duyvisfonds; nr. 27). isbn 90 6868
317 9-
2. Bij deze tentoonstelling is een fraaie cata-
logus uitgegeven: Zandvliet, K. (red.)
(2002), De NederDndse ontmoeting met
Azie, 1600-1950. Amsterdam, Zwolle: Rijks
museum Amsterdam, Waanders. 461 pp.
isbn 90 400 8716 4.
handelde het Algemeen Uitbreidings-
plan van Van Eesteren uit 1935 en de
voorgeschiedenis daarvan. Vöör 1935
werkte de gemeente Amsterdam vooral
met deelplannen, die ten opzichte van
elkaar betrekkelijk weinig samenhang
vertoonden. Veel van die deelplannen
werden daadwerkelijk uitgevoerd, hoe-
wel het plan voor de Watergraafsmeer in
de prullenbak verdween en dat van Bos
en Lommer gedeeltelijke realisatie kreeg.
Een groot probleem in de plannen wa
ren de spoorlijnen, die voor ongewenste
doorsnijding van de deelgebieden zorg-
de. In de eerste helft van de 2oe eeuw
ging men geleidelijk aan het stedelijk
plan geleden door middel van groenge-
bieden. Er kwam een toenemende aan-
dacht voor Amsterdam in zijn groene
context en voor de ordening van de om-
liggende ruimte. Daarmee gepaard wer
den de deelplannen steeds meer in hun
samenhang gezien, waarvan het 3-Ge-
meentenplan van 1924 een mooi voor-
beeld is. Elet streven naar een goede in-
tegratie culmineerde uiteindelijk in het
Algemeen Uitbreidingsplan van 1935, dat
de basis werd voor de na-oorlogse ont-
wikkeling van Amsterdam.
Na al het Amsterdamse uitbreidings-
geweld konden de studiedagdeelnemers
hun zinnen verzetten bij de lezing van
dr. Kees Zandvliet. Hij gaf een inleiding
op de tentoonstelling De NederDndse
ontmoeting met Azie, 1600-1950, die op dat
moment in het Rijksmuseum plaats-
had2). Voor de wgk was dit natuurlijk
een mooie gelegenheid om bij aan te
sluiten. Zandvliet Steide dat de ophefhng
van de voc in 1800 geenszins als een wa-
terscheiding in de contacten tussen Ne
derland en Azie mag worden gezien. Er
was sprake van continui'teit. Wel was het
aan de voc te danken, dat de eerste con
tacten werden gelegd. De compagnie
kwam echter niet in een 'terra incogni-
ta', doch in een hoogontwikkelde sa-
menleving. Infiltratie geschiedde van
beide zijden, waarbij de handel het do
minante thema en zilver de 'brandstof
was. Na 1800 was het weliswaar met de
contacten nog niet gedaan, maar de in-
teractie tussen beide partijen werd steeds
minder. De Nederlanders trokken meer
het binnenland van vooral Nederlands-
Indie in, wat leidde tot vele topograh-
sche tekeningen. Ook kwam er een meer
direct bestuur en kregen de lokale vor-
sten minder macht. Het imperialisme
trok als het wäre een westers 'net' over
de Indische samenleving. In de 20e eeuw
was de koloniale macht vooral bezig met
het onderdrukken van het nationalisme,
totdat zij door de Japanse bezetting van
Nederlands-Indie in de Tweede Wereld-
oorlog een gevoelige klap kreeg. In 1949
en 1962 (Nieuw-Guinea) liet Nederland
de handen definitief los van Azie, zij het
onder grote buitenlandse druk.
De lezingen op de studiedag werden ge-
volgd door een lunch en een bezoek aan
de tentoonstelling Kaarten van Amster
dam 1866-2000 in het Amsterdamse ge
meentearchief. In een grote zaal kon
men hier de I9e- en 20e-eeuwse ontwik-
keling van de stad aan het IJ in kaart-
vorm aanschouwen. Vervolgens werd
met een rondvaartboot koers gezet naar
het Rijksmuseum, waar de hierboven ge-
memoreerde tentoonstelling De Neder-
24 en 25 September 2003 Gis-confe-
rentie esri Nederland. Plaats: De Doe-
len te Rotterdam. Thema: Ruimte voor
water. Meer informatie en een oproep
voor papers is te vinden op www.giscon-
ferentie. nl.
10 t/m 16 oktober 2003 - 2ie iCA-con-
gres. Plaats: Durban, Zuid-Afrika. Meer
informatie op http://www.icc2005.0rg.
22 t/m 24 oktober 2003 - Geodesia-
congres. Thema: Voorbij Geodesia, Verle
den, Heden, Toekomst. Meer informatie
op http://www.geodesia.nl. (Zie ook be-
richt eiders in dit nummer.)
23 oktober 2003 - Oprichtingscongres
Geo-informatie Nederland (gin). Plaats:
Jaarbeurs, Utrecht. Meer infomatie op
www-geo-info. nl.
31 oktober 2003 t/m 18 april 2004 -
Tentoonstelling: In kaart gebracht met
kapmes en kompas. Een unieke kijk op
het leven van de avontuurlijke weten-
schappers tijdens de onderzoekstochten
1877-1959 van het knag naar bijvoor-
beeld toenmalig Nederlands-Indie, Suri
name, Afrika en Noord-Amerika. Plaats:
kit Tropenmuseum, Amsterdam. Meer
informatie op www.kit.nl.
11 en 12 november 2003 Gis-studiereis.
Thema: Grenzeloos waterbeheer.
Plaats: Zwolle, Münster, Wuppertal,
Maastricht. Meer informatie en aanmel-
dingsformulier op www.esrinl.com. (Zie
ook bericht eiders in dit nummer.)
