VAN DE REDACTIE
2003-XXIX-2
Dit nummer is gewijd aan de toepassing van kartografische
technieken op niet-ruimtelijke gegevens. Kaarten hebben een
aantal eigenschappen waardoor ze inzicht in informatie geven:
aspecten als nabijheid, topologie en relatieve afstand zijn van
kaarten af te lezen, en zouden 00k bij weergave van niet-
ruimtlijke bestanden inzicht in die bestanden kunnen geven.
In een tijd waarin we ons best moeten doen om de vloed aan
informatie die over ons wordt uitgestort de baas te worden,
komen kartografische technieken daarom extra in de belang-
stelling.
Etienne Koua's artikel over zijn proefschrift aangaande de
'self-organizing map' is gebaseerd op neurale netwerken. Dat
klinkt heel ingewikkeld maar het leidt tot een groepering van
overeenkomstige eenheden die verwantschap met elkaar verto
nen, zoals vroeger de factor analyse. Daardoor kan men sneller
inzicht krijgen in grote bestanden dan met traditionele classifi-
catietechnieken.
Charles de Jongh heeft het over spatialisaties; dat zijn ruimte-
lijke weergaven van niet-ruimtelijke gegevens. Daarbij wordt
gebruik gemaakt van de eigenschappen van kaarten die sugge-
reren dat wat dichtbij elkaar ligt 00k met elkaar verwant is.
Het is een techniek waarmee hij bijvoorbeeld conferenties zo
als iCA-congressen met kartografische technieken kan analyse-
ren.
Ferjan Ormeling heeft het over fantasiekaarten, dus 00k over
toepassing van een kartografische techniek op niet-ruimtelijke
gegevens. Hij probeert uit kaarten van de liefde, van het huwe-
lijk, of van de menselijke ondeugden een meer algemeen beeld
af te leiden van de zeggingskracht van de kaart.
De Andrienko's laten zien welke technieken bestaan om inter-
actief te bepalen wat een optimale weergave is van statistische
gegevens. Ze gebruiken daarbij een door hen ontwikkeld pro-
gramma, CommonGls, dat zoals de wizards bij sommige ande
re softwarepaketten onmiddellijk het effect kan tonen van klei
ne veranderingen in klassenindelingen of indelingsmethoden.
Georg Gärtner valt hier een beetje buiten. Zijn 'Ontwikkeling
van location-based Services' valt nog volledig binnen de karto-
grafie, het gaat om de weergave van 'echte' ruimtelijke gege
vens, alleen is het medium - de mobiele telefoon of hand-held
nog niet zo geschikt voor kartografische weergave. Daartoe
moet de voorstelling tot de grafische essentie worden terugge-
bracht om nog op een klein scherm zichtbaar te zijn. Hij geeft
een overzicht van hardware en standaarden en behandelt te-
vens een door zijn universiteit ontworpen toepassing.
Geheel buiten de toepassing van kartografische technieken op
niet-ruimtelijke gegevensbestanden Staat de bijdrage van de
heer Brink over de schoolkartograaf K. Zeeman. Het gaat om
een van de belangrijke kaartauteurs uit de eerste helft van de
20e eeuw, die hier terecht aan de vergetelheid wordt ontrukt.
Het is 00k te zien als een vervolg op de bijdrage van de heer
Brink over wandkaarten uit een vorig KT. Zeeman had nog
geen last van de informatie-overvloed; hij was een van de vijf
mensen in Nederland die volgens Koeman voor de oorlog in
Staat waren alle veranderingen in het wereldbeeld bij te hou-
den door het door hen opgebouwde documentatie-apparaat.
Als bijlage kunnen we daartoe in Staat gesteld door onze Bel
gische collega - een satellietbeeldkaart van de Kongo brengen
(de Nederlandse en Belgische vertegenwoordigers in de Com-
missie Buitenlandse aardrijkskundige namen van de Neder
landse Taalunie hebben hun onenigheid over de spelling ver-
taald in een advies dat zowel de spelling met C als met K ge-
oorloofd is voor het voormalige Zaire; u kunt dat binnenkort
checken in de webversie van de Lijst van buitenlandse aard
rijkskundige namen, www.taalunieversum.nt) waar we zeer er-
kentelijk voor zijn.
