K
C
C
c
3
C
D
J
r
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2003-XXIX-3
Algemene kartografie
Kaartredactje I en 2
Thematische kartografie
Kaartproduktie
Geodesie
Fotogrammetrie
Afbeeldingsleer
Atlaskartografie
Management kaartvervaardiging
Automatisering
Bronnen van de kartografie
Miiieukartering
van de kartografie, Kaartbeheer of On-
derzoek.
Professionalisering en
automatisering en hun gevolgen
De PBNA-cursus heeft het niet volgehou-
den omdat men onvoldoende was inge-
speeld op de Computer, en pbna de
nieuwe investeringen nodig om de cur-
sus om te werken, niet wilde dragen. De
werkgroep Onderwijs en Onderzoek van
de nvk heeft bij het zoeken naar vervan-
gende cursussen daarop gereageerd, door
op computeraspecten de nadruk te leg-
gen. Een tijd lang heeft men rondgelo-
pen met het idee van avondcursussen op
de hts, maar in 1994 wist de werkgroep
een bijscholingscursus op MBO-niveau te
realiseren bij het ogcu. De werkgroep
Steide er weer een aparte begeleidings-
commissie voor in. Er kwamen twee cur
sussen, een cursus Technisch Kartograaf
gis I en II. In 1996 hadden al 66 deelne-
mers een cursus met succes afgerond. In
1997 of 1998 ging de organisatie van de
cursus van de ogcu over op het Grafisch
Lyceum Utrecht, en dat viel samen met
een daling in de belangstelling, reden
om de cursusinspanningen niet verder te
continueren. Rob de Wijs heeft in het
opzetten en begeleiden van de cursus
veel werk gestopt, Olev Koop en Barend
Köbben hoorden tot de belangrijkste do-
centen.
De Stichting Gemeenschappelijke Op-
leidingen voor Bibliotheek, Documenta
tie- en Informatiebewerking (Stichting
GO) startte in januari 1987 een cursus
Kaart- en atlasbeheer; die cursus bestond
uit 73 uur inhoudelijke aspecten (karto
grafie, geschiedenis van de kartografie,
afbeelding van de historie, vervaardiging
en reproductie), en 52 uur beheersaspec-
ten (toegankelijk maken van documen-
ten, acquisitie en collectievorming).
Vanaf 1987 werd de cursus elk jaar gege-
ven, kartografische docenten daarbij wa
ren Peter van der Krogt en Koos Krijnders; deze laatste heeft
het overgegeven aan Martijn Storms en Elger Heere. Deze cur
sus is dus een grotere constante gebleken dan de OGCU-cursus.
Daarnaast zijn er een aantal opleidingen op het randgebied
tussen kartografie en gis: Agrarische Hogeschool Larenstein,
Nieuwland, Geon en de Grontmij. Ze hebben hun ontstaan
op geen enkele wijze aan de nvk te danken. Wel doen een aan
tal ervan mee met nieuwe initiatieven van de NVK-werkgroep
Figuur 7. Lijst van Onderwijs en Onderzoek.
standaarddictaten in Rob de Wijs heeft in zijn artikel Communicatie in GIS onder-
gebruik bij de karto- wijs (uit 1996) aangegeven dat we bij Gis-onderwijs met een
grafie-doctoraalspe- probleem zitten: bij onderwijs-instellingen die te maken heb-
cialisatie aan de Uni- ben met geografische data is dat onderwijs vaak gekenmerkt
versiteit Utrecht. door weinig diepgaande/universele/principiele kennis over gis;
alleen inhoudelijke kennis is daar aanwezig. Datzelfde eenzij-
dige euvel vindt men 00k bij software-leveranciers. Ze hebben
wel technische kennis, maar je moet er geen principiele theore
tische inbreng verwachten, die over 20 jaar 00k nog geldig is.
Het GiS-onderwijs bij de TU Delft acht Rob alleen gericht op
vastgoedtoepassingen, maar op dat gebied wordt er serieuze
principiele en inhoudelijke kennis overgedragen. Nu dat de
glamour van gis af is, en het nieuwe ervan geen grote aantallen
Studenten meer trekt, is het zaak dit voor de kartografie essen-
tiele onderwijs serieus op te pakken in de nieuwe GlN-omge-
ving. AI in 1996 geven Menno-Jan Kraak en ikzelf in verschil-
lende bijdragen de noodzaak aan nieuwe visualisatie-ontwikke-
lingen aan gis te koppelen. Het moet, maar het vraagt een
grote inspanning. Het lijkt me duidelijk iets wat we in gin-
verband moeten continueren.
Figuur 9. Het totale
kartografische onder-
wijsaanbod in 1980.
Overzicht van de opleidingen
ITC
Master of SCiense 1 jr
Post-graduate 1jr
TUD
Eindstudie Geodesie
met Karigrafie 2jr
ITC
Technology* 1 jr
ITC
Technician 1 jr
Basisstudie
geodesie 2jr
RUU
Vervolgdoct Kartogr. 2jr
Basisdoct. Geogr. 1 jr I
i Propedeuse Geogr. 1 jr
HU
Afst. Rieht. Kartogr. 3 jr
Basisopleiding
Landm/Kart. 1 jr
vwo
Exact pakket
GO-H
Kaartbeheerder*' 10mnd
MTS
ledere richting
HAVO
Exact pakket
MAVO
Exact pakket
f PBNA
I Technisch Kartograaf
's avonds, 2jr J
Kartografie opleiding
LTS
ledere richting
Algemene opleiding
2 jaar ervaring als
kartografisch
tekenaar vereist
Vooropleiding 5 jaar
ervaring of min. HAVO
13
