B.J. Köbben
35
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OO3-XXIX-3
kaarten voor de Nationale Atlas van
Togo (figuur 2) en hadden zij de super-
visie over het drukken van deze atlas (in
China!).
In de categorieen 'informatievergaring'
en 'institutionele versterking' vallen al
lerlei projecten die met name gericht
zijn op het helpen opzetten van organi-
saties in de derde wereld. Meestal betreft
dat het aanpassen van organisatie- en
managementstructuren van grote over-
heidsinstellingen, zoals Topografische
Diensten en Kadasters, aan de verande-
rende eisen die gesteld worden door de
introductie van gis, remote sensing en
databasetechnologie en door een meer
klantgerichte, commerciele instelling.
De laatste jaren worden daarnaast steeds
meer initiatieven ontwikkeld om het tra-
ditionele iTC-onderwijs te decentralise-
ren, waarvoor partner-instituten worden
aangezocht waar (delen van) de iTC-pro-
gramma's kunnen worden verzorgd, of
waarmee gezamenlijke opleidingen kun
nen worden ontwikkeld.
In de categorie 'advisering' tenslotte, Val
ien projecten die vergelijkbaar zijn met
commerciele projecten zoals consulting-
bureau's die 00k uitvoeren. Omdat dit
soort activiteiten niet tot de kerntaken
van het ITC behoort, wordt er terughou-
dend mee omgegaan en komen ze alleen
in aanmerking wanneer de werkzaamhe-
den een meerwaarde hebben, zoals het
ontwikkelen van nieuwe kennis of con-
tacten in de aandachtsvelden van het in-
stituut, of wanneer het project vraagt
om de specifieke combinatie van kennis
en künde in de toepassing van gis en
Remote Sensing die het ITC kan bieden.
Dat laatste was bijvoorbeeld het geval bij
een project ten behoeve van de Milieu-
Figuur 2. De omslag
van de Nationale At
las van Togo.
politie Twente. Voor een rechtszaak moest gevisualiseerd en
gekwantificeerd worden hoeveel illegaal afval was gestört in de
periode 1989-1999 op een bepaald perceel en waar dat precies
gebeurd was (figuur 3).
Ofschoon het overzicht en de getoonde voorbeelden projecten
van de voormalige vakgroep Kartografie zijn, kunnen ze repre-
sentatief genoemd worden voor het hele ITC. De afgelopen
ruim vijftig jaar van haar bestaan heeft het ITC zieh sterk ge-
maakt voor de ontwikkeling van individuen en organisaties in
de derde wereld, en de consultingactiviteiten passen daar uit-
stekend in. En daarom zal 00k in de toekomst de staf van het
ITC op veel verschillende plekken in de wereld te vinden zijn,
bezig met allerlei projecten.
SIM: Satellietbeeldkaarten voor Maleisie
Satellietbeeldkaarten
Satellietbeeldkaarten maken het mogelijk snel en efficient gro
te delen van de aarde te karteren op kleine en middelgrote
schalen en kunnen als alternatief voor traditionele topografi
sche kaarten dienen. Satellietbeeldkaarten zijn satellietbeelden
die kartografisch bewerkt zijn om ze beter leesbaar, meetbaar
en begrijpelijk te maken [Hootsmans Köbben, 1995]. Lees-
baarheid en meetbaarheid worden bereikt door radiometrische
en geometrische bewerking van het oorspronkelijke satelliet-
beeld en door het toevoegen van randinformatie. Om de be-
grijpeli jkheid te verhogen wordt het beeld aangevuld met extra
kartografische visualisaties, vooral van dementen die niet of
moeilijk in het satellietbeeld zijn te herkennen. Voorbeelden
hiervan zijn hoogtelijnen, transportnetwerken, administradeve
grenzen en toponiemen.
De produetie van kwalitatief hoogwaardige satellietbeeldkaar
ten wordt steeds beter mogelijk, met name door de komst van
hoge resolutie satellieten en betere integratie van rasterbeeiden
in desktop kartografiesystemen. In het vakgebied van de satel-
lietbeeldkartering wordt gebruik gemaakt van kennis en tech-
nieken uit de remote sensing, de beeldverwerking, de geo-in-
formatica en de kartografie, precies die kennisvelden waar het
ITC zieh mee bezighoudt.
SIM
Mede vanwege itc's expertise zocht het Malaysian Centre for
Remote Sensing (MaCReS) in Kuala Lumpur [url 2] samenwer-
king toen het besloot om een satellietbeeldkaartserie 1:50.000
van heel Maleisie uit te gaan geven. Deze serie zou geprodu-
ceerd gaan worden naast de bestaande topografische kaart op
dezelfde schaal en in samenwerking met jupem, de Maleisische
topografische dienst. De satellietbeeldkaart zou echter een fre-
quentere revisiecyclus kunnen krijgen en een alternatieve visu-
alisatie bieden van met name de vegetatie. De serie zou als
commercieel produet (Satellite Image Maps (SIM)) op de markt
worden gebracht.
Opzet
Om zo'n satellietbeeldkaartserie efficient te kunnen vervaardi-
gen, is een modern geintegreerd produetiesysteem nodig en
een ter zake kundig multidiseiplinair team. Daartoe kwam een
aantal MaCReS-stafleden begin 1998 naar het ITC voor een ne-
gen weken durend programma. Gedurende de eerste weken
werd een aantal algemene theoretische cursussen gegeven aan
de hele groep. Daarnaast vonden discussies en oefeningen
