i
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OO3-XXIX-3
het digitaliseren van grillige hoogtelijnen. En hoogtelijnen zijn
er genoeg in Nepal, waar dit mij en een van mijn iTC-collega's
overkwam tijdens een Gis- en kaartproductiedemonscratie ter
gelegenheid van de Start van een van de opfriscursussen die
door het ITC in Nepal zijn uitgevoerd. Dat dezelfde jonge
prinses Shruti slechts enkele jaren later door haar eigen broer,
samen met acht andere leden van het Nepalese koningshuis,
gedood zou worden had niemand toen kunnen bevroeden.
In de periode 1995-2002 was de voormalige iTC-vakgroep Kar-
tografie actief betrokken bij de uitvoering van een aantal op
friscursussen in Nepal. Drie van deze cursussen werden geor-
ganiseerd in samenwerking met de afdeling Geografie van de
Tribhuvan Universiteit in Kathmandu, Nepal. De laatst gege-
ven cursus ontstond door een nauwe samenwerking met
icimod (International Center for Integrated Mountain
Development) en nset (Nepalese Society for Earthquake
Technology), beide gevestigd in Kathmandu, en met adpc
(Asian Disaster Preparedness Center) in Bangkok, Thailand.
Docenten en assistenten waren 00k alkomstig van een aantal
andere Nepalese karteringsinstituten zoals de Topografische
Dienst van Nepal en het Ministerie van Bosbouw.
Voor de cursussen werden met name iTC-alumni (en eventueel
hun directe meerderen) uit de saarc (South Asian Association
for Regional Cooperation)-regio uitgenodigd tot deelname.
Deze regio omvat Bangladesh, Bhutan, India, de Malediven,
Nepal, Pakistan en Sri Lanka. Daarnaast werden alumni uit de
Filippijnen en Vietnam op de hoogte gesteld. De belangstel-
ling voor deze cursussen was overweldigend. Gemiddeld waren
er zo'n 100 - 150 aanmeldingen, terwijl slechts 20 tot maximaal
30 deelnemers konden worden geselecteerd.
De eerste twee cursussen, gehouden in 1995 en 1996, hadden
een puur kartografisch karakter en waren in de eerste plaats ge-
richt op het opfrissen van kartografische kennis van de ITC kar-
tografie-alumni en het bijbrengen van nieuwe kartografische
producdetechnieken.
Dit gebeurde door middel van een aangepaste versie van de
cursus Desk Top Cartography, die 00k in Nederland door me-
nig kartograaf is gevolgd. ITC-alumni leerden hier op basis van
data in een gis op snelle en goedkope wijze kaartmateriaal van
hoge (grafische) kwaliteit te produceren met het pakket
Macromedia FreeEland in combinatie met MaPublisher.
Naast het leren werken met de Software werd in deze cursus
00k uitgebreid aandacht besteed aan de conceptuele aspecten
van kaartontwerp. Een belangrijk onderdeel, met name voor
kartografen werkend in ontwikkelingslanden, was 00k de om-
zetting van digitale naar analoge (gedrukte) kaartproducten.
Hierbij zochten we naar samenwerking met een lokale offset-
drukkerij en een lithografiebedrijf om zo het gehele productie-
proces in de praktijk te kunnen tonen. Beide cursussen werden
door mij en mijn collega Wim Feringa verzorgd.
De derde opfriscursus, gegeven in 1999, had een geheel ander
karakter. Dit was een van de eerste opfriscursussen waarbij
meerdere disciplines binnen het itc waren betrokken. In sa
menwerking met de toenmalige ITC-vakgroep Bodemkunde
werd de cursus Analyse en kartografische presentatie van bodeme-
rosie verzorgd. De deelnemers hadden uiteraard een geheel an
dere achtergrond dan die van de eerdere cursussen. Van de 25
deelnemers aan deze cursus waren er slechts 3 kartograaf, alle
anderen kwamen voornamelijk van geologische diensten en
diensten of organisaties die zieh bezighouden met erosiebe-
heersing en -bestrijding. In de cursus werd zowel aandacht be
steed aan inhoudelijke analytische aspecten van erosiever-
Figuur 6. Koninklijke
belangstelling: prinses
Shruti van Nepal.
schijnselen als aan de visualisatie van de
analyseresul taten.
In november 2002 vond de vierde opfris
cursus plaats, voorafgaand aan de twee-
jaarlijkse Zuid-Aziatische Conferentie
voor Remote Sensing, die deze keer in
Kathmandu werd gehouden. De organi-
satie lag bij de afdeling Natural Resour
ces Management van het ITC. Slechts een
gering aantal deelnemers bestond uit itc-
alumni, het merendeel bestond uit be-
leidsmakers van instituten en organisaties
die zieh bezighouden met inventarisatie
en analyse van aardbevingen op het Azia-
tische continent. Naast deelnemers uit de
SAARC-regio waren er cursisten uit Japan,
Thailand, Myanmar en Iran. Onderwerp
van de cursus was het analyseren en in
beeld brengen van de risico's en gevolgen
van aardbevingen. De plaats van hande-
ling was perfect gekozen, want al vele ja
ren verwacht men in Kathmandu een
zware tot zeer zware aardbeving, waarbij
grote delen van de stad zullen worden
beschadigd en vele (tienduizenden) do-
den worden verwacht. Ik moet wel be
kennen dat ik na het aanhoren van deze
rampspoedtijdingen minder rüstig heb
geslapen! Bij deze cursus is vanuit de kar
tografische hoek voor de eerste keer ge-
probeerd om de deelnemers vertrouwd te
maken met het presenteren van analyse-
gegevens en uitvoeringsmaatregelen in
interactieve kaarten met gebruikmaking
van FlashMX technologie.
Zoals eerder vermeld werd deze cursus
verzorgd in samenwerking met een aan
tal andere instituten. Er wordt vooral ge-
tracht om alle opfriscursussen uit te voe-
ren met behulp van locale docenten en
assistenten, die over het algemeen recent
op het ITC zijn afgestudeerd. Op deze
wijze wordt recent opgedane kennis van
alumni benut, en tevens is dit voor de
alumni een goede gelegenheid om erva-
38
