KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
vestigingen worden gepresenteerd in een vooraf vastgelegde
lijst die alfabetisch is geordend op plaatsnaam. Indien er een
groot aancal vestigingen is, selecteren de gebruikers eerst een
van de 12 provincies waarna hen een lijst met vestigingen in
die provincie wordt gepresenteerd. Het heeft de voorkeur om
gebruikers te laten kiezen uit een alfabetisch geordende lijst
van provincies [LZ14, LZ16], maar soms zijn de provincies ge
ordend van noord naar zuid [LZ22]
Volgens een andere aanpak om de lijst van vestigingen te ver
kleinen kiezen gebruikers eerst uit een lijst van producten of
diensten voordat een lijst wordt gepresenteerd met vestigingen
waar de gekozen producten of diensten worden aangeboden
[LZ29]. Deze combinatie van geografisch zoeken en van het
zoeken op product of dienst wordt meestal mogelijk gemaakt
door middel van zogenaamde 'pull-down' menu's. Aangezien
de toepassing hiervan zo veel mogelijk moet worden vermeden
[Nielsen, 2001], kan de combinatie van geografisch zoeken en
het zoeken op product of dienst beter worden aangeboden op
een grafische manier. Hier wordt in de volgende paragraaf na
der op ingegaan.
Klikken op kaarten
Kaarten speien een belangrijke rol bij het gebruik van locatie-
zoekers. Zo krijgen gebruikers bijvoorbeeld een kaart van Ne-
derland verdeeld in 12 provincies gepresenteerd. Door op de
kaart te klikken komt vervolgens een lijst met vestigingen bin
nen de geselecteerde provincie op het beeldscherm. Als een de-
tailhandel slechts een aantal vestigingen heeft, geeft de over-
zichtskaart alle vestigingslocaties aan. Gebruikers klikken op
het icoontje van de vestiging om nadere informatie over de ge
selecteerde vestiging op te vragen. Bij een locatiezoeker wor
den deze icoontjes vergroot zodra de muis over het icoontje
wordt bewogen, waardoor de naastgelegen icoontjes worden
afgedekt [LZ35] - Bij een andere locatiezoeker worden verschil-
lende kaarten getoond: een voor de gewone winkels en een an
dere voor de mega-winkels [LZ18]Deze aanpak is een visuele
weergave van een lijst met vestigingen die gegroepeerd zijn op
basis van aangeboden producten of diensten. De mega-winkels
worden vervolgens verder onderscheiden in algemene vestigin
gen en vestigingen waar tuinproducten worden verkocht: een
geografische zoekopdracht wordt hier gecombineerd met een
zoekopdracht naar een product of dienst!
Alleen de 'push'-implementatie wordt toegepast voor de loca-
tiezoekers wanneer een kaart wordt gebruikt als interface. Een
vooraf bepaald geografisch beeld wordt aangeboden en gebrui
kers kunnen op vooraf vastgestelde 'hotspots' klikken op de
zogenaamde 'image map'. In het onderzoek van de Nielsen
Norman Groep kwam echter naar voren, dat gebruikers liever
een zoekgebied kiezen uit een lijst dan door op een kaart te
klikken. Gebruikers vinden het namelijk moeilijk om het ge-
bied op een kaart te lokaliseren, zeker als de gebieden nogal
klein zijn. Inderdaad geven de meeste kaarten weinig houvast
ter orientering zoals topografie of plaatsnamen. Bovendien
worden tekstuele lijsten sneller geladen in de web browser dan
afbeeldingen zoals kaarten.
Een lpuH'-implementatie biedt gebruikers de mogelijkheid om
overal op kaart te klikken. De coördinaten van de pixel waar-
op de gebruikers hebben geklikt worden omgezet naar geogra
fische coördinaten. Deze geografische coördinaten zijn dan de
invoer voor een geografische zoekopdracht: de kaartuitsnede
2003-XXIX-4
verschuift van de locatie waarop de gebruiker klikte naar de lo-
catie van de dichtstbijzijnde vestiging. In een ander scenario
verschuiven en vergroten gebruikers de kaartuitsnede om 'al
bladerend' een kaartuitsnede te vinden met vestigingen. Inder
daad volstaat dit scenario niet wanneer naar de dichtstbijzijnde
vestiging van een detailhandel wordt gezocht. Indien de ge
bruiker een minder vooraf vastgesteld doel heeft, zoals bij het
zoeken naar een vakantiebestemming, dan kan het zeer handig
zijn om eens rüstig een gebied virtueel te ontdekken. Door bo
vendien eerst een product of dienst aan te klikken, kan de ge
bruiker een geografische zoekopdracht combineren met een
zoekopdracht naar een bepaald product of dienst.
Het bepalen van de meest
geschikte vestiging
Zodra gebruikers eenmaal een lijst met vestigingen wordt ge
presenteerd, bepalen zij vervolgens bij welke vestiging de ge-
wenste producten of diensten kunnen worden gekocht en
wanneer. Deze informatie is niet altijd meteen zichtbaar en ge
bruikers moeten dan nogmaals op een hyperlink klikken om
deze informatie te krijgen, of ze moeten zelfs op een icoontje
op de kaart klikken [LZi, LZ2 en LZ3].
Op een locatiezoeker na worden de volledige adressen van de
vestigingen op het beeldscherm gepresenteerd, maar bezoekers
zullen moeilijk de gouden bogen van het bedrijfslogo kunnen
missen zodra zij in de buurt zijn [LZ34]. Hoewel openingstij-
den in Nederland erg kunnen varieren, geven niet alle locatie-
zoekers informatie over de openingstijden van de verschillende
vestigingen. Dit is zeker hinderlijk als bovendien 00k de tele-
foonnummers van de vestigingen ontbreken [LZi3, LZ14,
LZ25, LZ26 en LZ34].
Warenhuizen, grote supermarkten en enkele kleinere detail-
handels geven extra informatie over de aanwezige producten of
diensten. Bovendien is het erg handig als wordt vermeld waar
zieh andere nahegelegen vestigingen bevinden.
Bepalen hoe er te komen
Slechts eenderde van de locatiezoekers maakt gebruik van ge-
detailleerde locatiekaartjes. Deze kaartjes tonen gewoonlijk de
locatie van de vestiging op een aangepaste ondergrond. Soms
kunnen gebruikers de kaartuitsnede verschuiven of vergroten.
Drie locatiezoekers geven een routebeschrijving [LZ9, LZ10 en
LZ31]Gebruikers voeren het adres van vertrek in, of deze in
formatie wordt automatisch ingevuld uit eerder ingevulde
adresinformatie waarna een routebeschrijving wordt berekend.
De locatiezoeker valideert de ingevoerde adresgegevens en zet
deze om naar geografische coördinaten. Vervolgens gebruikt
de locatiezoeker deze geografische coördinaten om de route
naar de geselecteerde vestiging te berekenen. Naast commer-
ciele gazetteers en geografische zoeksystemen maakt de locatie
zoeker hierbij bovendien gebruik van uitgebreide wegennet-
werken en geavaneeerde routeplanner-software om een route
beschrijving te berekenen. Omdat hier grote kosten mee
gepaard gaan, worden deze toepassingen veelal uitbesteed aan
professionele kaartensites.
Op sommige locatiezoekers kunnen gebruikers de kaarten en
routebeschrijvingen afdrukken [LZ10, LZ31]. Aangezien loca
tiezoekers gewoonlijk in een zogenaamd 'frame' worden aan
geboden, is het meestal moeilijk voor gebruikers om het juiste
18
