J g°.
32
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OO3-XXIX-4
Figuur 4. PKB-kaart
Vijfde Nota deel 3
(januari 2002).
Figuur 3. PKB-kaart Vijfde Nota Ruimtelijke
Ordening deel 1 (januari 2001).
jaar geleden kunnen voorzien dat 'noodoverloopgebieden' zo
hoog op de policieke agenda staan? Op her hoogste planniveau
lijkt een algemeen geaccepceerde topografische ondergrond het
maximaal haalbare. Een voorstel voor een (topografische) stan-
daardlegenda, met schaalsprongen, is weergegeven in figuur 6.
Beleidskaarten in context
Uiteindelijk heeft ons onderzoek niet aangetoond dat er kwan-
tificeerbare grootheden in legenda en tekentechniek zijn die
bepalen of iets een goede kaartondergrond is. De 'kunst van de
kartograaf is hooguit in aanbevelingen te vangen ('zorg dat
detailniveau van ondergrond en beleidslegenda niet te ver uit-
eenlopen'). Het afleiden van een (bijna) universele ondergrond
Figuur 6. Voorstel
voor een standaard
topografische legenda.
is niet mogelijk. Ook al omdat beleids
kaarten niet op zichzelf staan maar altijd
in een bepaalde context beoordeeld
(moeten) worden. Aansluitend op het
analysekader, wordt die context bepaald
door doel en doelgroep, legenda en
boodschap en tekengereedschap. Ofte-
wel, wat wil je bij wie bereiken? Wat wil
je verteilen? En hoe kun je dat dan het
beste doen?
Legenda-eenheden kunnen concreet zijn
('uitbreidingsgebied bollenteelt') maar
ook abstract ('behoud en herstel bestaan-
de landschappelijke kwaliteit'). De be-
leidsboodschap kan eenduidig zijn ('dit
gebied open houden') of ambigue
('zoekgebied voor waterberging, niet het
hele begrensde gebied zal aangewezen
worden').
Er ontstaan vier werksferen door deze
uitersten met elkaar te kruisen: de
pianologisch-juridische, de tactisch-on-
derhandelende, de strategisch-speurende
en de strategisch-doelgerichte (figuur 7).
Elke werksfeer levert een andere teken-
stijl en andere randvoorwaarden voor de
ondergrond: van een zo precies mogelij-
ke topografie (zoals in bestemmingsplan-
nen) tot het totaal versmelten van be-
leidslaag en ondergrond (bij strategische
beleidskaarten).
Topografie in het midden
Denis Wood vraagt zieh af waarom his-
torici eigenlijk zo weinig gebruik maken
"FUNCTIONEN TOPOGRAFISCHE"
LEGENDA-EENHEDEN
(ondergrond tot intermediair)
:tioneel
Geofysisch
.2 9
c o
5 o
_o 10
es
O d»
2=S o
2 in CN
-2 üO
O-7? 0
- CN
O 4,
c =2 o
o oO
Waterhuis
houdina Badem Relief
Groot watervlak Groot water
"Landbouw" "Groen
Wegverbinding Railverbinding
Wonen "Werken
Ve der
Schaal 1 miljoen
Schaal 300.000
Schoo I 1 100.000
