33
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
van kaarten. De crux is volgens hem dat
kaarten pretenderen de werkelijkheid te
representeren. Bijna geen enkele kaart
kan dit echter waarmaken. De meeste
soorten kaarten bestaan voor een groter
of kleiner deel uit 'social constructions'.
Dat kan de gemeentegrens, een geluid-
contour of een hoogwaterlijn zijn, maar
ook de grens van een stedelijk invloeds-
gebied of van de Randstad. Behoren Lis-
se en Hillegom wel tot de Randstad? Be-
staat de Randstad eigenlijk wel en is er
niet eerder sprake van een verstedelijkte
Noord- en een Zuidvleugel? Om met
Denis Wood te spreken "The historian's
problem is everybody's problem: our
willingness to rely on the map is com-
mensurate with our ability to suspend
our disbelief in its veracity, but this
amounts to a willingness to accept the
map as an eye where the eye too no
more than selectively brings into being a
world that is socially constructed."
[Wood, 1992).
Het is al moeilijk genoeg om de 'werke-
lijk bestaande wereld' geloofwaardig in
kaart te brengen. In een kaart die als on-
dergrond in zoveel mogelijk voorkomen-
de gevallen bruikbaar moet zijn, moet
vermeden worden dat de echte onder-
grond 'vervuild' raakt met 'social con-
structs'. Dit soort informatie behoort tot
het domein van op zijn minst de inter-
mediaire laag of maakt onderdeel uit van
de beleidslaag zelf. In de echte onder-
grond hoort alleen een selectie thuis van
feitelijke topografische gegevenheden,
met hoogstens een beperkt aantal alge-
meen aanvaarde 'social constructs' zoals
landsgrenzen.
Een dergelijke schone ondergrond - in
ons geval op landelijk en landsdelig ni-
veau - is echter pas bruikbaar voor karto-
grafen, beleidsambtenaren, ontwerpers,
insprekers of schoberen, als tegelijkertijd
ook in kartograhsche vorm de informa
tie geboden wordt die de gebruiker no-
dig heeft om een vraag te interpreteren,
onderzoek uit te voeren of een bood
schap over te brengen. Informatie die
zowel uit de (analytische) Gis-wereld als
uit de (conceptuele) ontwerp-wereld af-
komstig kan zijn. En een ondergrond
waarop zowel in een Gis-omgeving als in
de ontwerpwereld verder gewerkt kan
worden.
In het onderzoek hebben wij geconsta-
teerd dat de topografie het intermediair
vormt tussen enerzijds gis en anderzijds
het vrije ontwerp. Dit is uitgangspunt
voor het kunnen samenstellen van een
geschikte ondergrond op landelijk en
landsdelig niveau (figuur 8).
Figuur 7. Vier werk-
sferen. Geen kaart maar een gereedschap
In essentie stellen we voor een algemeen kartografisch gereed
schap, een eenvoudig toegankelijk computerprogramma te
ontwikkelen op basis van een topografische kaart waarmee zo
wel in Gis-programma's als in vrije tekenprogramma's verder
gewerkt kan worden en waarbij het mogelijk is bewerkingen
en andere informatieve (kaart)lagen uit die twee omgevingen
weer te importeren in dit kartografisch gereedschap. Het resul-
taat is een kaartenpakket op landsdelig niveau waar iedereen
de informatie kan vinden om zijn of haar meest geeigende
kaart of kaartondergrond samen te stellen. Dus geen zwaar,
complex en allesomvattend bestand, maar betrekkelijk lichte
en (via internet) snel verstuurbare, gevectoriseerde, actuele,
aan standaardcoördinaten gebonden, kleinschalige topografi
sche ondergronden, die eenvoudig en passend verbonden kun
nen worden met andere kartografische bestanden. Kortom, het
'digitale rijkskaartpakket' zoals in figuur 9 is verbeeld.
Figuur 8. De werel-
den van ontwerpers Internet en gml (Geographical Markup Language) maken dit
en GIS'ers; topografie mogelijk. Voor de uitwisseling van de TOPiONL-bestanden van
in het midAen. de topografische dienst via het internet is al gekozen voor gml.
DIGITALE ONTWERP-KARTOGRAFIE
DIGITALE GIS-KARTOGRAFIE
structuur
ruimtelijke samenhang
verbeeiden
kiezen
duiden
van bovenaf....
neiging tot samenvoegen
gevaar: simplificatie
geschikt voor: strategisch speurend
vereist: gedetailleerde gegevens
t.b.v. verantwoorde simplificaties
alleen visueel uitwisselbaar
relaties tussen objecten
ruimtelijke data
rekenen
objectiveren
van onderop....
neiging tot onderscheidend detail
gevaar: overvoeren
en schijnprecisie
geschikt voor: pianologisch juridisch
vereist: inzicht in beleidswensen
t.b.v. juiste selecties
data alleen uitwisselbaar bij zelfde
basis (GBKN TOPlOVector)
eenduidige boodschap»-(waarde)
concrete
Iegenda
piano logisch - juridisch
tactisch-onderhandelend
stra tegisch - doelgericht
strategisch-speurend
(analyserend)-*
ambigue boodschap
(integrerend)
f abstracte
Iegenda
