IUCN
59
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OO3-XXIX-4
Nederlanders, Natuur en Toerisme
Kartografie en vormgeving:
UvA-Kaartenmakers, Amsterdam
Amsterdam: Nederlands Comite voor
iucn, 2003
gevouwen: 17 x 29,7 cm, uitgevouwen
59,4 x 84,1; kaart eenzijdig gedrukt in 4
kleuren
Kopieen van de kaart kunnen tegen
verzendkosten worden besteld bij:
Nederlands Commite voor iucn,
Anneke Meijer, [t] 020-6261732 of
[e] anneke.meijer@nciucn.nl
Doelstelling
De uitgever van de kaart, de Wereld
Unie voor Natuurbehoud iucn streeft
ernaar om de integriteit en de diversiteit
van de natuur wereldwijd te beschermen
en het behoud van natuurlijke hulp-
bronnen en de ecologische en sociale
duurzaamheid van elk gebruik daarvan
te bevorderen.
De kaart wil ons een beeld geven van de
relatie tussen toerisme en het effect op de
natuurlijke omgeving. Niet niks als je be
denkt dat het toerisme de laatste vijftig
jaar is uitgegroeid tot een van de drie
grootste sectoren van de wereldeconomie
en dat de groei er nog niet uit is. Deze
relatie kan aan de ene kant belastend
zijn, denk aan skihellingen en bebouwde
kusten. Aan de andere kant kan toerisme
een bijdrage leveren aan het behoud van
de natuur, omdat natuur in haar oor-
spronkelijke Staat door het toerisme een
financieel potentieel vertegenwoordigt.
Uitvoering
Rond een wereldkaart zijn tekst en uitleg
over een aantal typen vakanties gegroe-
peerd.
Op de wereldkaart is het aantal Neder
landers op vakantie in het buitenland als
uitgangspunt genomen. Gekeken is naar
de aantallen toeristen In Europa, per
land/regio en in de rest van de wereld
per continent. Omdat veel toeristen in
Europa op vakantie gaan is Europa op
een grotere schaal weergegeven.
Naast aantallen vakantiegangers en top-
bestemmingen is het type vakantie af te
lezen, als 00k de invloed van toeristen
op de omgeving. Bij typen vakanties
moeten we denken aan: zon en Strand,
Wintersport, Steden, duiken, natuur en
actief, rondreis en cruise. Als indicatoren
voor de invloed op de omgeving zijn
overmatig watergebruik, afval, overmati-
ge bebouwing, ontbossing en erosie, uit-
stoot van gassen en illegale Souvenirs ge-
bruikt. Deze indicatoren zijn steeds bij
een bestemming en type vakantie ge-
plaatst. Er kan dus worden gezien welke
invloed op de omgeving er is, maar niet
in welke mate. Dit wordt echter in de
tekst en een aantal grafieken goedge-
maakt door het aangeven van allerlei ef-
fecten. De kaart geeft 00k een goed
beeld van de bestemmingen van de Ne-
derlandse toerist.
Het kaartbeeld is heel rüstig. Het kleur-
gebruik in de kaart is vrij sober. Jammer
is dat de kleuren voor het Europa-deel
en de overige continenten hetzelfde is
gehouden, terwijl de klassenindeling on-
gelijk is. Dit kan enige verwarring schep-
pen, hoewel de legenda wel duidelijk
aangeeft dat het om andere aantallen
gaat. De Symbolen zijn heel leuk en ge
ven goed aan waar ze betrekking op heb-
ben. De kaart heeft een duidelijk colo-
fon, waarin bronvermelding, jaartal en
de makers van de kaart zijn vermeld.
Het is zeker gezien de doelstelling een
heel geslaagde kaart en een mooi voor-
beeld van hoe informatie die ons alle-
maal aangaat overzichtelijk gepresen-
teerd kan worden.
W.H. Broeder
Aankondigingen
Landschap in Archieven
Historisch-Geografisch Tijdschrift
20e jaargang, no. 3
Utrecht: Uitgeverij Matrijs, 2002
isbn 90 5345 217 6
Landschap in Archieven is een speciale uit-
gave van het Historisch-Geografisch Tijd
schrift, samengesteld ter gelegenheid van
het 200-jarig bestaan van het Algemeen
Rijksarchief, dat inmiddels Nationaal Ar-
chief heet. In deze bundel presenteren
meer dan 30 auteurs elk een voorbeeld,
waarbij ze een archiefbron verbinden met
een van de vele verschillende cultuur-
landschappen die ons land rijk is. De
bundel geeft aan de ene kant een beeld
van de ontdekkingen die door middel
van onderzoek in archieven op histo-
risch-geografisch gebied kunnen worden
bereikt. Aan de andere kant moet de uit-
gave 00k een Stimulans geven aan het ar-
chiefonderzoek. De redactie vindt name-
lijk dat archiefbronnen onvoldoende
worden benut. Ten slotte willen de sa-
menstellers 00k het belang van het be
houd van de archieven aangeven. Archie
ven bieden immers veel informatie over
onze leefomgeving en juist nu bestaat er
maatschappelijk een grote interesse voor
de geschiedenis van stad en landschap.
W.H. Broeder
Atlas van Plantengemeenschappen in
Nederland
Deel 1, Wateren, moerassen en natte
heiden
E.J. Weeda e.a.
Utrecht: knnv Uitgeverij, 2000.
ISBN 905011 132 7
Meer nog dan afzonderlijke plantensoor-
ten bieden plantengemeenschappen een
indicatie van de kwaliteit van de Neder-
landse natuur. De ontwikkeling in die
kwaliteit geeft tevens aan hoe het met de
standplaatsen van die gemeenschappen
is gesteld. Deze atlas is daarom een waar-
devol hulpmiddel voor natuurbehoud,
natuurbeheer en natuurontwikkeling.
Per plantengemeenschap geeft de atlas in
een tweetal kaarten een indruk van de
verspreiding voor 1975 en de actuele si-
tuatie. Bovendien wordt op basis van
floristische gegevens een schatting ge-
maakt van de plaatsen waar de gemeen-
schap in Nederland nog voor zou kun
nen komen.
Naast wetenschappelijk gebruik is de at
las 00k toegankelijk voor een groter pu-
bliek, omdat overal in het werk de Ne-
derlandse benamingen van soorten en
associades worden vermeld.
Dit eerste deel beschrijft de 11 klassen (80
gemeenschappen) van open water, bron-
nen, moerassen, hoogvenen en natte hei
den. De complete atlas zal bestaan uit
vier delen. Deel 2 behandelt de gemeen
schappen van graslanden, zomen en dro-
ge heiden, deel 3 de gemeenschappen van
de kust en van binnenlandse pioniermi-
lieus, en deel 4 de gemeenschappen van
bossen, struwelen en ruigten.
W.H. Broeder
Nederlanders,
Natuur Toerisme
