8. Voor een basisbestand met GIS-ondergronden:
begin met een simpel, uitgekleed en uitbreidbaar
basisbestand.
Taeke de Jong (panellid, professor Bouwkunde TU-
Delft)
Pleit voor zo lang mogelijk onderscheid tussen onder
grond (t.b.v. de oriëntatie dunne lijnen gebruiken)
en de beleidslaag (is beleidsuitspraak dikke lijn).
Resolutie is een maat voor functie van de kaart: een
korrel van 10% heet 'een schetskaart', bij 1% is sprake
van een ontwerp en bij een korrel van 0,1% is er
sprake van 'bestek'kaarten.
Cruciaal in goede kaart is de duidelijkheid over de
tolerantie (d.w.z. een precieze lijn mag, als maar
duidelijkheid wordt geboden over de speelruimte).
Beeldkwaliteit is wel meetbaar te maken maar er zijn
ruime marges.
Hij houdt een pleidooi voor een eenvoudig verschaal
bare 'binaire legenda', bijvoorbeeld m.b.t. wonen
met vaste afspraken hoe groot de afstand tussen bruto
en netto steeds moet zijn 1.
De relatieve 'stippenkaart' is veel beter voor verschaal
bare topografische gegevens dan de absolute GIS-
kaart. Er is een fundamenteel verschil tussen verctor-
en bitmapkaarten. Ontwerpers kunnen niet werken
met GIS; hoogstens geschikt voor zeefanalyses e.d.
Stellingen Taeke de Jong
1. Korrelgrootte variëren binnen of bij vergelijking
tussen tekeningen is misleiding.
2. Stippenkaarten zijn superieur voor het weergeven
van dichtheden. Dichtheid in vlakken met percenta
ges weergeven is misleiding, omdat een arbitraire
korrellocatie, -vorm en -grootte het beeld bepaalt
en van zijn essentie (verlopende dichtheden, vorm
als spreidingstoestand) berooft.
3. Vorm (spreidingstoestand), structuur (verzameling
verbindingen en scheidingen) en functie (nut) zijn
essentiële betekenislagen in de weergave van een
ontwerp. Functielegenda's vooronderstellen (zijn
onbegrijpelijk zonder) structuur, en structuur
vooronderstelt vorm.
4. Planvergelijking en dus -interpretatie vereist gelijke
generalisatie van, en gelijke afstand tussen legenda
eenheden.
5. Rood (bewoond) en groen (onbewoond) hebben
een verschillende generalisatie en korrelgrootte,
zodat zij niet op dezelfde kaart kunnen worden
weergegeven. Een legenda-eenheid voor 'wonen'
met op elk schaalniveau een andere betekenis
('woongebied' betekent mondiaal iets anders dan
locaal) is dan voldoende ('digitale legenda').
6. Details die niet kenmerkend, aansluitend, markant
of cruciaal zijn moeten worden weggelaten.
7. Beeldkwaliteit vooronderstelt verrassing en herken
ning Verrassing en herkenning vooronderstellen
compositie Compositie vooronderstelt verschil
in samenstelling Samenstelling vooronderstelt
verschil in contrast Contrast vooronderstelt een
evenwichtige legenda.
8. Probleemvelden van ruimtelijke ordening zijn te
ordenen naar legenda-overgang en schaal.
Nico Bakker (panellid, kaartenmaker Topografische
Dienst Emmen
De topografische dienst heeft de overgang van teken
pen naar GIS al achter de rug en levert topografische
basisondergronden (voor vrij tekenwerk én GIS) van
10.000 tot 500.000.
Standaardiseren is cruciaal voor uitwisselen maar
zelfs binnen de Nederlandse cartografische wereld
blijkt dat geen keuze gemaakt kan worden voor één
legenda. De verschillen met het buitenland zijn tradi
tioneel nog veel groter.
Generalisatieprobleem:
is een productieprobleem; het zou mooi zijn als je
maar eenmaal een gegeven zou hoeven in te voeren
en automatisch zou kunnen verschalen, helaas...
je moet wel voldoen aan de wens van de gebruiker,
die wil kunnen zoomen. Het moet mogelijk zijn
binnen GIS schaalgebonden bestanden in te voeren
en vervolgens te verschalen.
Overigens: GIS-kaarten zijn een goed hulpmiddel bij
analyseren.
Stellingen Nico Bakker
1. Er dienen standaarden te worden vastgelegd voor
de uitwisseling van kaartondergronden op beno
digde schalen.
de legenda van nederland
I. Op wereldschaal zou dit kunnen leiden tot de merkwaar
dige maar relatief wel juiste uitspraak dat bijvoorbeeld India
wel bewoond is en Australië niet. Dit voorstel van prof de
Jong is ook alleen toepasbaar binnen I sector, omdat
andere sectoren steeds geheel of gedeeltelijk opgeslokt
worden of als 'niet wonenmoeten worden gedefinieerd.
