Veel plezier hebben wij gehad van stap 4, de inter
views met generalisten en specialisten op het terrein
van de cartografie. Niet alleen vernamen wij veel
nieuws en nuttigs, de interviews bleken ook een waar
devolle check op de veronderstellingen zoals neer
gelegd in het analyseschema en het kaartonderzoek.
Het contact met uiteenlopende deskundigen bevestigde
(opnieuw) dat het maken van een goede kaart geen
kunstje is maar een kunde.
In de baaierd van feiten, vondsten, meningen en
ideeën moest uiteindelijk weer lijn worden gebracht.
Een workshop eind januari 2003 met direct betrokke
nen uit het DGR en de 4 geïnterviewden was het
kristallisatiepunt om onze bevindingen en voorstellen
op een rij te zetten en te presenteren (stap 5). De
zaal- en paneldiscussie scherpten het resultaat verder
aan. Op de workshop werd ook een beperkte enquête
over kaart-kwalitei-ten rondgedeeld, maar de respons
hierop leverde geen nieuwe inzichten op.
De laatste stap bestond uit het opstellen van het boekje
en de CD die u nu in uw handen houdt.
1.4 Opbouw van het rapport
In hoofdstuk 2 wordt de 'omgeving' geschetst waarin
(beleids)kaarten op rijks- en regionaal niveau tot stand
komen. Dit mondt uit in een eenvoudig analyseschema
waarin de factoren die een rol spelen bij het tot stand
brengen van kaarten een plek krijgen.
In het daarop volgende hoofdstuk diepen we een
aantal cartografische problemen uit die met name
een rol spelen bij het maken van kleinschalige kaarten,
d.w.z. kaarten die op landelijk en landsdelig niveau
een rol spelen. De aandacht gaat uiteraard uit naar
de wisselwerking tussen schaal en legenda, maar ook
worden de verschillen tussen de GIS- en de 'vrije
hand'cartografie onder de loep gelegd. Dit hoofdstuk
is samengesteld op basis van literatuur, eigen ervaring
en een viertal interviews.
In hoofdstuk 4 wordt die wisselwerking schaal-legenda
verder uitgespit. Na een kritische blik te hebben
geworpen op twee belangrijke 'rijks-ondergronden'
(de zogeheten 'Witsenkaart' en de ondergrond uit
de Vijfde Nota), wordt het resultaat besproken van
het doormeten van een groot aantal kaartbeelden
6
1. Is het mogelijk om een systematische, schaalafhankelijke
legenda voor ondergronden te maken die "universeel"
toepasbaar is in beleidsvoorbereiding en in beleidskaarten?"
2. Hoe sluit de huidige praktijk van GIS-systemen aan op de
wensen van beleidsvoorbereiders en cartografie voor beleid?
(Is er sprake van gescheiden wereld tussen GIS-georiënteerde dataspecialisten
en beeld-georiënteerde beleidsmakers en cartografen? Is deze situatie wenselijk
of onwenselijk? Is er sprake van begripsverwarring of andere communicatie
problemen?)
3. Op welke manier kan een schaalafhankelijke legenda in
meetbare of op zijn minst intersubjectieve criteria te vatten?
Is het mogelijk grip te krijgen op 'de kunst van de cartograaf'?
1 Inperken tot ondergronden van kaarten
op nationaal en regionaal niveau
2 Theoretisch Analysekader voor beschrijving
van relaties tussen kaart, context en tekenkist
3 Uitwerken in beperkt aantal meetbare legendavariabelen
(aantal, grootte etc); bestaande kaarten analyseren
Interviews met generalisten en specialisten
Workshop DGR
Rapportage
1.1. Onderzoeksvragen en stappenplan
de legenda van nederland
