strategisch-doelgericht
planologisch-juridisch
tactisch-onderhandelend strategisch-speurend
concrete
legenda
abstracte
legenda
4.21 Legenda en Boodschap
"Verleiding".
Deze werksfeer behelst alle reguliere plankaarten.
Bijvoorbeeld de PKB-kaart (deel3), maar elke ande
re kaart die in de procedure een formele rol speelt
past hier. Waarom verleiding: in wezen gaat het
erom met de kaart zo helder mogelijk en met over
tuigingskracht de beleidsboodschap neer te zetten.
Ondergronden spelen hier een dienende rol.
"Open planproces"
In deze werksfeer hebben kaarten de functie om
publieke discussie richting te geven of uit te lokken.
Wat dat laatste betreft is eigenlijk alles geoorloofd,
ook wat betreft ondergronden. Aan de andere kant
zal niet elke kaart evenveel impact hebben. De af
gebeelde kaart "palet" zal aan de gemiddelde
burger niet besteed zijn vanwege het vernieuwende
karakter van de legenda. Interessant zou zijn als
achterhaald kon worden in hoeverre het eenvoudige
en herkenbare kaartbeeld van stedenland sturend
is geweest in de uiteindelijke keuze om dit model
als uitgangspunt voor verdere planvorming te kiezen.
"Onderzoek door ontwerp"
De procesondersteunende rol van kaarten is hier
vrijwel gelijk aan de voorgaande, alleen gaat het
hier om de ontwikkeling van het vakgebied. Aange
zien de doelgroep hier uit vakgenoten bestaat, kan
het kaartbeeld complexer zijn, en de ondergrond
daarmee ook.
"Onderzoek voor ontwerp".
Kaarten die in deze sfeer geproduceerd worden
zijn sterk analytisch van karakter, ze beschrijven
hoe een toestand is of doen een trendvoorspelling
zoals de afgebeelde bodemdalingskaart. Ze vormen
de input, de ondergrond voor kaarten in de andere
drie kwadranten. Dit is met name het terrein waarop
GIS sterk is.
4.4.2 Legenda en boodschap
De tweede groep keuzen in het maken van een kaart
behelst het karakter van de legenda en van de beleids-
boodschap.
Legenda-eenheden kunnen concreet zijn ("uitbreidings
gebied bollenteelt") maar ook abstract ("behoud en
herstel bestaande landschappelijke kwaliteit"). De
beleidsboodschap kan eenduidig zijn ("dit gebied
open houden") of ambigue ("zoekgebied voor water
berging, niet het hele begrensde gebied zal aangewe
zen worden").
Net als bij doel doelgroep ontstaan er vier werk
sferen door deze uitersten met elkaar te kruisen (zie
figuur 4.21):
"Planologisch-juridisch"
De boodschap is eenduidig en de legenda concreet,
zoals op de afgebeelde bestemmingsplankaart
voor het buitengebied van de gemeente Houten.
De kaart vormt een rechtsgeldige afspraak tussen
burger en bestuur, er mogen dus geen misverstanden
ontstaan over de interpretatie van de kaart. De
kaartondergrond speelt hierin een belangrijke rol
omdat deze de topografische verankering levert.
Ondergronden moeten dus precies en volledig zijn,
en vaak op perceelsniveau informatie geven.
"Tactisch-onderhandelend"
De afzender van de kaart wil iets bereiken maar
is bereid zijn doelstellingen (in de afgebeelde kaart
van de Watervisie Vallei Eem: een ruimteclaim
voor duurzaam waterbeheer) door onderhande-
49
de legenda van nederland
(norm)^eenduidige boodschap»-(waarde)
(analyserend)^ambigue boodschap (integrerend)
