Voorwoord
In de ruimtelijke ordening zijn kaarten onmisbaar.
Goede kaartondergronden voor beleidskaarten zijn
dus ook onmisbaar.
Op gemeentelijk en provinciaal niveau staan dank
zij ondermeer de Topografische Dienst al sinds jaar
en dag bruikbare en min of meer actuele ondergron
den ter beschikking van de kaartenmaker. In het
digitale tijdperk is hieraan ook de grootschalige
basiskaart Nederland (GBKN) aan toegevoegd.
Op het rijksniveau ontbreekt een dergelijke, algemeen
geaccepteerde ondergrond echter en worden steeds
weer nieuwe ondergronden geconcipieerd voor een
breed scala aan studie- en beleidsnota's. Hoe fraai
soms ook (zie bijvoorbeeld de ondergronden in de
recente Vijfde Nota), het maakt de onderlinge verge
lijkbaarheid en uitwisselbaarheid van nationale
plannen niet eenvoudiger.
Hoe komt dat nou? Is daarin geen verandering te
brengen? Is een in bijna alle gevallen bruikbare
ondergrond op landniveau overigens wel mogelijk,
zinvol en haalbaar?
Met deze nogal open vragen stuurde het DG Ruimte
van het Ministerie van VROM Nieuwe Gracht op een
cartografische en beleidsmatige zwerftocht. Een uiterst
gevarieerde en leerzame tocht overigens die veel
biedt over cartografie en beleidscontext, maar die
geen eenduidig antwoord in de vorm van de 'carto
grafische graal' oplevert. Of beter gezegd: niet op
kan leveren. Want kaartondergronden moeten dienst
baar zijn aan de beleidsboodschap. Goede kaart
ondergronden zijn dus flexibel en aanpasbaar. En
laten zich niet in strakke, uniforme regels persen.
Dit boekje met CD is de weerslag van die zwerftocht
en vormt de aanzet voor een 'nationale maar flexibele
kaartondergrond voor Nederland'. Een kaartpakket
dat niet alleen zijn diensten zal moeten bewijzen bij
het maken van departementale beleidskaarten, maar
ook een voor elke burger toegankelijke rijke bron van
geografische informatie kan worden. Een 'nationale
kaartondergrond' waarbij het gewoon moet worden
dat iedereen hem er bij pakt bij activiteiten met een
ruimtelijke component, of het nu een discussie over
de Betuwelijn betreft of in het schoolonderwijs.
Tenslotte maken wij de lezer er op attent dat alle
bevindingen, adviezen en uitspraken in dit rapport
voor rekening zijn van de auteurs en dus niet voor de
volle 100% als formeel VROM-beleid opgevat kunnen
worden.
Wij wensen iedereen veel leesplezier en hopen dat
onze bijdrage aan het 'kaartendebat' niet alleen
verhelderend werkt, maar ook de cartografische
praktijk op het hoogste planningsniveau van Neder
land een stap verder brengt.
Wim Keijsers
Maarten Witberg
Bureau Nieuwe Gracht
de legenda van nederland
