69 deze speciale landmeetkundige techniek, die wij fotogrammetrie noemen, toegepast te krijgen. De grote historische betekenis heeft de luchtkartering echter in gevallen, waarvan men moet zeggen, dat iedere andere landmeetkundige methode zou hebben gefaald of zulk een inzet van mankracht en hulpmiddelen zou hebben gevergd, dat er niet aan te beginnen zou zijn geweest. De korte ontwikkelingsgeschiedenis van de luchtkartering biedt van dit laatste duidelijke voorbeelden. Het meest sprekende daarvan is wel geleverd door de Amerikanen tijdens de tweede wereldoorlog. Bij de organisatie van het enorme luchttransport in alle delen van de wereld werden aanzienlijke verliezen geleden, mede wegens on voldoende kennis van het te passeren terrein. Van enorme gebieden der aarde bestaan immers in het geheel geen betrouwbare topogra fische kaarten. Men stond toen voor de keuze deze op korte termijn te produceren, of deze verliezen te aanvaarden. Op dat ogenblik werd de luchtfotografie te hulp geroepen en werd de bekende trimetro- goon-methode ontwikkeld, waarmee men gedurende de oorlogsja ren rond 18 millioen vierkante mijlen heeft gefotografeerd en gekar teerd in het systeem van de World Aeronautical Chart 1:1000.000. Het is duidelijk, dat deze taak eenvoudig op geen andere manier te vervullen zou zijn geweest. Zelfs de meest vluchtige terrestrische me thode zou hier volkomen gefaald hebben. Naast dit sprekende voorbeeld zijn er nog wel andere, zij het ook van niet zo duidelijk karakter. Ik denk hierbij aan de moderne methoden van olie-exploitatie. Hierbij gaat het er minder om, dat de oude methoden geen oplossing konden brengen als wel dat de veel geringer snelheid van werken het bedrijf toch een geheel ander aanzien zou hebben gegeven. Het klassieke voobeeld is het werk van de Nieuw-Guinee Petroleum Maatschappij in de jaren 1935-37. Dit was de eerste keer, dat de luchtkartering op een zo grote schaal als essentieel hulpmiddel bij een geologische exploiratie werd toe gepast. Ook hier maakten allerlei omstandigheden het twijfelachtig, of een andere methode in de beschikbare tijd tot aanvaardbare re sultaten had kunnen voeren. Na Nieuw-Guinee is de toepassing van de luchtfotografie bij dit soort werk regel geworden. Zij wordt ge-

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1950 | | pagina 68