i
De betekenis van de Physische Geodesie
voor de Geodetisch Ingenieur
74
door Prof. dr ir F. AVening Meinesz.
Directeur van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut.
Een grondige uiteenzetting van de betekenis der physische geo
desie voor de geodetisch ingenieur zou meer ruimte vergen dan hier
beschikbaar gesteld kan worden, doch gaarne wil ik trachten er in
dit kort bestek een indruk van te geven.
Voor alle metingen, die de geodetisch ingenieur uitvoert, maakt
hij gebruik van een coördinatenstelsel, gebaseerd op het waterpas-
vlak op gemiddeld zeeniveau met de derde coördinaat in de richting
van de zwaartekracht; hij meet zodoende de projectie van punten
op het physisch aardoppervlak op dit waterpasvlak op, benevens de
hoogte dezer punten daarboven. Het genoemde waterpasvlak maakt
deel uit van de geoïde, dus van een equipotentiaalvlak van de zwaar
tekracht.
Al vervangt men de geoïde om practische redenen steeds door een
ellipsoïde om er de berekeningen op te kunnen uitvoeren waarbij
men dus in feite de punten van de geoïde weer op deze ellipsoïde
geprojecteerd denkt toch mag men niet vergeten, dat de geoïde
het werkelijke coördinaatvlak is ten opzichte waarvan het op te
meten aardoppervlak gedetermineerd is. Het is dus als noodzakelijk
te beschouwen de vorm van de geoïde te bepalen en hiermede ko
men wij vanzelf van de mathematische in de physische geodesie
terecht. Wij hebben met de geoïde immers met een potentiaalvlak
te maken, waarvan de vorm afhankelijk is van de verdeling der
massa's in de aarde en deze hangt weder samen met de physische
processen in de aarde.
Natuurlijk kunnen wij ons op het standpunt stellen, en dat ge-