80
Gaan wij b.v. over tot een korte bespreking van de oriënterings
metingen die de mijnwerker op gezette tijden heeft uit te voeren. De
overbrenging van het azimuth en de coördinaten van de oppervlakte
naar de ondergrondse werken geschiedt in de regel en bij ons in
Limburg tot op heden altijd, door middel van loden in de schachten.
De elders toepasselijke methoden, zoals oriëntering door hellende
schachten en magnetische oriëntering, kunnen wij gevoeglijk buiten
beschouwing laten, daar hellende schachten, z.g. „stollen", bij onze
tegenwoordige mijnen niet meer voorkomen en magnetische oriën
teringsmetingen feitelijk door het mijnreglement verboden worden.
Een toekomst als oriënterings-instrument meen ik te moeten toe
kennen aan de z.g. „Meridianweiser", die in Duitsland door de
Ruhr Feinmechanik G.m.b.H., met medewerking van Lehmann,
Rellensmann, Jungwirt e.a. is geconstrueerd. Over de werking van
het apparaat zegt de constructeur:
„Ein schnell laufender Kreisel mit horizontal gehaltener Drehachse,
stellt seine Figurenachse unter den Einfluss der Erddrehung in der
nord-süd Richtungj".
De onnauwkeurigheid ligt beneden een minuut. Wegens de kost
baarheid van de instrumenten en de vereiste specialistische behan
deling, zal aanschaffing door de Mijnbouwmaatschappijen wel uit
gesloten blijven en zullen dus de nodige oriënteringsmetingen in de
(verre) toekomst wel aan speciale firma's opgedragen moeten wor
den.
Het oriënteren door middel van schachtloden wordt, bij de zich
voortdurend naar de diepte verplaatsende mijnbouw, allengs meer
en meer bezwaarlijk. In de voornaamste plaats is dit bezwaar gelegen
in de afnemende nauwkeurigheid. Deze is thans al uiterst moeilijk
binnen de vereiste grenzen te houden indien de lodingen moeten
plaatsvinden in één schacht, dus met behulp van 2 loden op korte
onderlinge afstand. Men denke aan de sterke luchtstroming, die ze
ker niet volgens ongestoorde banen door de schachten trekt en die
de loden afdrijft. Vele opstellen zijn aan deze vraagstukken gewijd
en in meerdere leerboeken wordt de stof behandeld.
Door enkelen, o.a. Wilski, is de centrische methode, dat wil zeg-
