83
deling der waarnemingen enz. verder hier niets gezegd te worden.
De sterke luchtstroom in de ondergrondse werken, die vooral in
de buurt van de schachten soms storm-sterkte bereikt, dwingt de
mijnmeter niet zelden tot speciale meetmethoden, die kunnen wor
den samengevat als metingen met verloren punten en dwang-cen-
trering.
De apparatuur is in hoofdzaak in Duitsland ontwikkeld. Men
heeft o.a. de Freiberger Aufstellung, de Waddenburger Aufstellung,
Wilskische Drehzapfenvorrichtung, enz. In de laatste jaren is bij
ons door de bedrijfsmijnmeter Beek op Staatsmijn Emma de „Een-
poot" ontwikkeld. Deze bestaat in principe uit 2 telescopisch in el
kaar schuifbare buizen en kan geklemd worden tussen dak en vloer
van de ondergrondse ruimte. Het instrument wordt gesteld op een
aan het benedenstuk geklemde arm met opstellingsplaat. Deze arm
is horizontaal draaibaar om de eenpoot en biedt tevens enige be*
wegingsmogelijkheid door een kogelgewricht. Signaal en theodoliet
zijn omwisselbaar.
Een speciaal meetinstrument voor de mijnbouw is de ophang-
theodoliet. Hierbij wordt de dwangcentrering verkregen door ach
tereenvolgens het instrument en het signaal met behulp van een
klemveer te bevestigen op een in het bouwwerk geslagen of er aan
vastgeklemde pin. Ook hier wordt de horizontaalstelling verkregen
door draaien om een kogelgewricht. Het instrument dient voor me
tingen waarbij de eisen van snelheid en bruikbaarheid in enge ruim
ten gaan boven die van nauwkeurigheid.
De meest interessante werkzaamheden van de ondergrondse geo
deet zijn wel de z.g. doorslagmetingen, dat wil zeggen metingen, die
ten doel hebben ondergrondse steengangen of galerijen, die gelijktij
dig van 2 of meer aangrijpingspunten uit worden gedreven, nauw
keurig met elkaar in verbinding te brengen. Een beschrijving van een
dergelijk werk is o.a. gegeven door Drent. In het tijdschrift „Steen
kool" 1947 blz. 142 e.v., wordt een beschrijving gegeven van een on
dergrondse verbinding tussen de Staatsmijnen Maurits en Emma (zie
fig. 5).
Het betrof hier een „doorslag" van een totale hemelsbreed gemeten
