zonder voorbereidingen werden hiermede door Afghaanse jongelui
betrouwbare metingen uitgevoerd. Dit laatste voordeel vervalt
natuurlijk wanneer men de beschikking heeft over lang betaalde
krachten met een jarenlange ervaring, zoals dat b.v. bij de Survey of
India het geval is, maar ik heb de indruk, dat men dan al te vaak
geneigd is, al te zeer te hechten aan oude en verouderde instrumen
ten en meetmethoden. Dit conservatisme is zeker niet de enige reden
die het verschil in meetmethoden en instrumenten in de verschil
lende landen kan verklaren. Soms is een verklaring in het geheel
niet te geven. Een voorbeeld buiten ons vakgebied is zeer bekend,
n.l. dat verschillende volken niet met een kruiwagen kunnen om
gaan. Misschien is de geringe toepassing van zelfreducerende af
standsmeters en dubbelbeeldtachymeters in Engels sprekende landen
aan conservatisme toe te schrijven,maar waarom is het planchet zo
populair in India en vrijwel onbekend in Indonesië Bestaat er
een zekere correlatie met een aanleg voor topografisch schetswerk ol
rekenwerk
Wanneer ik het schetsen van Afghaanse jongelui vergelijk met
datgene wat ik in Nederland gezien heb op dat gebied, aarzel ik niet
aan het eerste de voorkeur te geven. Deze aanleg zou een punt ten
gunste van het planchet kunnen zijn. (Een andere gunstige factor is
het zeer droge klimaat). Daarentegen was het schijnbaar in tegen
spraak met het voorgaande zeer moeilijk om eenvoudige arbei
ders te leren een baak niet op te stellen buiten de maximale afstand
die met een dradenafstandsmeter te bereiken is. In heuvel- en berg-
terrein zonder bomen of markante punten kan men niet altijd een
duidelijke aanwijzing geven van b.v. de volgende standplaats. Zon
der een ogenblik om te zien loopt een arbeider 10001500 meter
ver en is dan oprecht verbaasd wanneer het hem na zeer veel
moeite en tijdverlies duidelijk gemaakt is dat hij wéér veel te ver
doorgelopen is.
In de meeste gevallen waren de terreinsomstandigheden gunstig
om in een vlak woestijngedeelte een lange basis direct te meten. Uit
de eindpunten konden dan de omliggende bergtoppen aangesneden
worden, hetzij om hierop de meting verder op te bouwen, hetzij om
102
