men als de antennehoogte ongeveer gelijk is aan 1/2 A. Vanwege de
praktisch mogelijke antennehoogten is dus een systeem op b.v. 2 Mc/s
(A 150 m) ver in het voordeel boven een systeem op 100 kc/s (A
3000 m). Afhankelijk van de afstand waarop men wil werken, gaat het
voordeel echter weer snel verloren omdat de 2 Mc zender veel sneller
energie verliest met de afstand, dan die op 100 Mc, zodat de 2 Mc zender
voor een zelfde bereik een hogere output moet hebben.
Bij alle systemen op 1 Mc/s en lager beperkt men de verliezen door een
zgn. grondmat van radiale koperdraden rond de zender; op zeer hoge
frequenties is die grondmat niet nodig.
Om de in paragraaf 4 genoemde redenen is het gewenst om de door de
zenders in beslag genomen band zo nauw smal) mogelijk te houden.
Aan die voorwaarde voldoen alleen continue, ongemoduleerde golven;
bij Decca is de zendband van de orde van 100 c/s.
Sommige systemen - zoals b.v. Lorac,** Rana, Raydist - maken gebruik
van continue, gemoduleerde golven, waarbij dan faseverschillen gemeten
worden op de zgn. beat frequency, wat zekere radiotechnische voordelen
heeft met betrekking tot de ontvangers. De modulatiefrequenties zijn van
de orde van 250 tot 700 c/s met de ongunstige consequentie van zend-
banden van 1000 c/s en meer.
Impulssystemen behoeven steeds een zeer brede zendband. Bij het
navigatiesysteem Loran is de zendband circa 50 kc/s; die van het survey-
systeem E.P.I. is zelfs 100 kc/s.
De door breedbandige zenders uitgestraalde informatie kan uiteraard
alleen door breedbandige ontvangers worden opgevangen. Welke be
zwaren daaraan kleven, wordt uiteengezet in paragraaf 7.
Bij sommige fasevergelijksystemen moeten de zenders paarsgewijze ge
synchroniseerd worden. Wil de synchronisatie stabiel blijven, dan kan dit
alleen geschieden via de directe of grondgolf (zie fig. 1eventuele
sky wave effecten zouden de synchronisatie en daardoor de uitgestraalde
patronen van radiopositielijnen onstabiel maken. Dit betekent in de
praktijk dat de lengten van de basislijnen voor uitsluitend daggebruik be
perkt moeten worden tot 200 a 250 kilometer en tot niet meer dan 70 a
106
Surveysystemen gebruiken verticaal gepolariseerde golven, waarvoor verticale
antennes nodig zijn.
Niet te verwarren met Loran, wat een wapensysteem is.