men als de antennehoogte ongeveer gelijk is aan 1/2 A. Vanwege de praktisch mogelijke antennehoogten is dus een systeem op b.v. 2 Mc/s (A 150 m) ver in het voordeel boven een systeem op 100 kc/s (A 3000 m). Afhankelijk van de afstand waarop men wil werken, gaat het voordeel echter weer snel verloren omdat de 2 Mc zender veel sneller energie verliest met de afstand, dan die op 100 Mc, zodat de 2 Mc zender voor een zelfde bereik een hogere output moet hebben. Bij alle systemen op 1 Mc/s en lager beperkt men de verliezen door een zgn. grondmat van radiale koperdraden rond de zender; op zeer hoge frequenties is die grondmat niet nodig. Om de in paragraaf 4 genoemde redenen is het gewenst om de door de zenders in beslag genomen band zo nauw smal) mogelijk te houden. Aan die voorwaarde voldoen alleen continue, ongemoduleerde golven; bij Decca is de zendband van de orde van 100 c/s. Sommige systemen - zoals b.v. Lorac,** Rana, Raydist - maken gebruik van continue, gemoduleerde golven, waarbij dan faseverschillen gemeten worden op de zgn. beat frequency, wat zekere radiotechnische voordelen heeft met betrekking tot de ontvangers. De modulatiefrequenties zijn van de orde van 250 tot 700 c/s met de ongunstige consequentie van zend- banden van 1000 c/s en meer. Impulssystemen behoeven steeds een zeer brede zendband. Bij het navigatiesysteem Loran is de zendband circa 50 kc/s; die van het survey- systeem E.P.I. is zelfs 100 kc/s. De door breedbandige zenders uitgestraalde informatie kan uiteraard alleen door breedbandige ontvangers worden opgevangen. Welke be zwaren daaraan kleven, wordt uiteengezet in paragraaf 7. Bij sommige fasevergelijksystemen moeten de zenders paarsgewijze ge synchroniseerd worden. Wil de synchronisatie stabiel blijven, dan kan dit alleen geschieden via de directe of grondgolf (zie fig. 1eventuele sky wave effecten zouden de synchronisatie en daardoor de uitgestraalde patronen van radiopositielijnen onstabiel maken. Dit betekent in de praktijk dat de lengten van de basislijnen voor uitsluitend daggebruik be perkt moeten worden tot 200 a 250 kilometer en tot niet meer dan 70 a 106 Surveysystemen gebruiken verticaal gepolariseerde golven, waarvoor verticale antennes nodig zijn. Niet te verwarren met Loran, wat een wapensysteem is.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1960 | | pagina 107