10.12 Aerodist. Aerodist is een toepassing van Hydrodist, bedoeld voor
plaatsbepaling van een vliegtuig ten opzichte van op de grond ge
plaatste Remotes. Het systeem is alleen nog maar op papier ontwikkeld
en men verwacht (met sterkere zenders) 100 a 200 km ermee te kunnen
overbruggen.
10.13 RadarDe met een goed afgestelde en deskundig bediende com
merciële scheepsradar in afstand bereikbare nauwkeurigheid is
zeker niet beter dan 2%, terwijl in de richting ten opzichte van een aan
genomen nullijn ongeveer 1° 1/57 rad 2%) kan worden bereikt;
gekoppeld aan een magnetisch kompas komt daar nog 1 a 2° bij en bij
gebruik van gyrostabilisatie (op kleine vaartuigen praktisch onmogelijk)
nog Va a 1 °-
Het is in beginsel mogelijk een aanzienlijk nauwkeuriger radar te con
strueren, doch de kosten zullen dan zó hoog worden, dat het plaats
bepalingsprobleem beter en goedkoper kan worden opgelost met één
van de bovengenoemde systemen.
Het normale bereik van radar is gelijk aan dat van Hydrodist.
De meetnauwkeurigheid wordt verder ongunstig beïnvloed door de over
het algemeen onscherp afgebeelde echo's. Radar komt dan ook slechts in
uitzonderingsgevallen in aanmerking als hulpmiddel bij kaartering.
10.14 Radio-navigatiesystemen. Van de vele bestaande radio-navigatie
systemen is alleen de Decca Navigator voor sommige toepassingen
nauwkeurig genoeg voor hydrografische kaartering. De Duitse Decca
Navigatie chain wordt b.v. door de Nederlandse Hydrografische Dienst
gebruikt voor kaartering in de Noordzee buiten zicht van land. De
middelbare fout in een fix blijkt ongeveer 120 meter te zijn, wat voor de
uiteindelijke zeekaart op schaal 1 200 000 of kleiner aanvaardbaar
nauwkeurig is voor de kaartering van een dieptecijfer en aanzienlijk
nauwkeuriger dan de zeeman kan navigeren.
11 Keuze van een systeem
Een aantal van de in de vorige paragraaf genoemde systemen is ontwor
pen voor grote, middelbare en kleine afstanden. Wat betreft de informatie
welke zij kunnen leveren, kan gezegd worden dat zij elkaar in vele op
zichten overlappen, met dien verstande, dat Shoran (en nog beter
126
