VORMBEPALING VAN DE AARDE
DOOR MIDDEL VAN
WAARNEMINGEN VAN AARD SATELLIETEN
In oude leerboeken over geodesie
en zeevaartkunde vindt men reeds methoden beschreven die aangeven,
hoe men geografische posities kan bepalen door middel van waarne
mingen van de maan. Men deed dat vroeger door te meten op welke
hoogte en op welk tijdstip de maan de meridiaan passeert. Ook verschijn
selen als zonsverduisteringen en sterbedekkingen door de maan werden
reeds gebruikt voor de geografische positiebepaling. De verkregen resul
taten waren evenwel onnauwkeurig, doordat niet exact genoeg bepaald
kon worden, op welk moment de waar te nemen verschijnselen optraden.
De grote verbeteringen in de fotografische techniek en in de tijdregistratie
gedurende de laatste decennia hebben het mogelijk gemaakt de waarne
mingsnauwkeurigheid aanzienlijk op te voeren.
De tegenwoordig gebruikte waarnemingsmethode bestaat uit het foto
graferen van de maan tegen een achtergrond van sterren. Een voordeel
van deze methode is dat er geen niveau's e.d. bij te pas komen, zodat
men resultaten verkrijgt die geheel vrij zijn van de invloed van schiet-
loodafwij kingen
Het instrument dat gebruikt wordt, de Dual Rate Moon Position Camera,
is ontworpen door de Amerikaan Dr. Markowitz. Om een voldoend
aantal sterren op de fotografische plaat te krijgen moeten die van de
negende magnitude nog op het beeld te zien zijn. De daarvoor benodigde
belichtingstijd is dienovereenkomstig lang. Tijdens die lange belichtings
tijd wordt bij de maancamera van Markowitz de fotografische plaat zo
danig verschoven, dat de zich verplaatsende sterren toch als puntjes
144
DOOR IR. J. ROLFF
CHIEF-ENGINEER BIJ HET SMITHSONIAN ASTROPHYSICAL OBSERVATORY, CAMBRIDGE (U.S.A.)
