Uitbarstingen op de zon veroorzaken een tijdelijke en plaatselijke uit
stulping van de hogere luchtlagen, waardoor de snelheid van de satelliet
ook wordt beïnvloed.
Tenslotte nog iets over het instrumentarium. In het Satellite Tracking
Program, uitgevoerd door Smithsonian Astrophysical Observatory,
wordt gewerkt met een speciaal voor dit doel ontworpen camera, die
zeer lichtsterk is 1) en een lensopening heeft van 50 centimeter.
Omdat de meeste satellieten lichtzwak zijn (magnitude 7 of hoger) en
dikwijls met een aanzienlijke hoeksnelheid „langs komen", volgt de
camera de satelliet. De satelliet blijft op deze manier zo goed mogelijk
op dezelfde plaats van de film geprojecteerd, hetgeen de meeste kans
biedt op een duidelijke afbeelding. Zo wordt een bolvormige kunstmaan
van 50 centimeter doorsnede en op 4000 kilometer afstand nog gemakke
lijk gefotografeerd. Door de volgbeweging die de camera ook tijdens
de belichtingstijden van de film uitvoert, worden de sterren als streepjes
en de satelliet als een puntje afgebeeld. De volgsnelheid is op alle waar
den in te stellen tussen 0 en 7000 boogseconden per tijdseconde. Ook de
belichtingstijden zijn naar keuze in te stellen. Het veld van de camera
is 30 bij 5 graden.
Omdat de satelliet zich zo snel verplaatst is het zeer belangrijk te weten
op welk tijdstip de opnamen worden gemaakt. Precies tijdens het mid
den van een belichtingsperiode wordt de stand van een klok op de film
afgebeeld. Deze klok (de zgn. Slave Clock) is aan de camera gemon
teerd. Hij loopt synchroon met een op de waarnemingspost opgestelde
kwartsklok (de zgn. Master Clock). Deze Master wordt dagelijks ver
geleken met de WWV-tijdsignalen, zodat de op de film voorkomende
tijden tot WWV-tijd kunnen worden herleid.
De Smithsonian Optical Satellite Tracking Stations bevinden zich in
de beide Amerika's, Spanje, Iran, India, Zuid-Afrika, Australië, Hawaii
en Japan. De talrijke waarnemingen, op deze twaalf stations uitgevoerd,
hebben reeds bijgedragen tot vermeerdering der kennis omtrent de vorm
en afmetingen van de aarde. Men verwacht nog belangrijker resultaten
te bereiken zodra waarnemingen gedaan kunnen worden van een nieuwe
kunstmaan. Deze hoopt men binnenkort te lanceren en zal de aarde
op grotere hoogte omcirkelen dan de huidige kunstmanen.
147
