immers, de film moet in de camera getransporteerd, op- en afgerold worden en moet daarna in waterige oplossingen ontwikkeld en in een luchtstroom gedroogd worden. Deze bewerkingen hebben dimensie variaties ten gevolge welke geen ernstige consequenties hebben inzoverre ze volkomen regelmatig zijn; hun invloed is dan immers equivalent aan een gelijkmatige vergroting of verkleining, d.w.z. komt slechts tot uiting in een regelmatige schaal-variatie. Inzoverre deze invloeden echter on regelmatig werken, zullen ze ook onregelmatig dimensie-variaties ten gevolge hebben en ze introduceren derhalve meetkundige onnauwkeurig heden, welke steeds enkele honderdsten millimeters zullen bedragen maar in sommige gevallen oplopen tot enkele tienden millimeters. Uiterst zorgvuldige en volkomen gelijkmatige behandeling van de film zal deze waarden meestal klein houden maar garantie kan hiervoor niet gegeven worden. Om deze redenen worden soms glasplaten als opne mingsmateriaal gebruikt; de camera's moeten hiervoor uiteraard speciaal geconstrueerd zijn en de glasplaten moeten dan aan zeer hoge eisen van vlakheid voldoen. De tolerantie hiervoor bedraagt 0,01 mm. 2.3 Methodes ter bepaling van de uitwendige oriëntering der opnemingscamera op het moment der opneming De positie en oriëntering van elk opnemingscentrum wordt gekarakteri seerd door drie coördinaten en door drie hoekwaarden. Sommige dezer uitwendige oriënteringselementen kunnen tijdens de vlucht gemeten en geregistreerd worden alhoewel het in vele gevallen nog niet mogelijk is om dit te verrichten met een nauwkeurigheid die voor een economische verwerking ideaal geacht moet worden. De instrumentatie voor deze bepalingen is ten dele optisch en ten dele elektronisch. Voorbeelden van optische methodes zijn het fotograferen der horizon om uit deze horizon foto's de inclinatie der optische as te kunnen bepalen en Santoni's zonne- periscoop methode; voorbeelden van elektronische methodes zijn: radar methodes ter bepaling van de planimetrische positie van het vliegtuig op het moment der opneming, de radar hoogtemeter, gyroscopische regeling der verticaliteit van de optische as der camera, enz. 2.3.1 Instrumenten ter bepaling van de planimetrische positie van het opnemings- vliegtuig De belangrijkste methodes die hiervoor in aanmerking komen zijn radar- 153

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1960 | | pagina 154