na elkaar op het instelbord geplaatst en eerst dan wordt contact gemaakt
voor vermenigvuldigen.
Van de vele Monroe-mockellen leent het model 8N zich het best voor
landmeetkundige bereKeningen. De machine bezit een kwadrateer- en
een kubeerinrichting r^n heeft ook afzonderlijke toetsen voor positief en
negatief vermenigvul digen.
Alle elektrische r ekenmachines kunnen gebruikt worden als telmachine.
Toch verdient cle aanschaf van een schrijvende telmachine aanbeveling,
wanneer men veel telwerk heeft. Met een elektrische rekenmachine
kunnen we immers veelal geen andere controle uitoefenen op de telling
dan door de telling opnieuw te verrichten. Krijgen we dan de tweede
keer dezelfde som als de eerste keer, dan verklaren we de telling voor goed
De schrijvende telmachine biedt de mogelijkheid achteraf de ingestelde
^getallen te controleren. Vooral bij horizontale tellingen, zoals deze o.a.
voorkomen in het inversie-schema van Gauss, is de schrijvende telmachine
een uitkomst.
Ook op het gebied van de telmachine vinden we telkens nieuwigheden.
Zeer veel modellen zijn reeds uitgerust met een mogelijkheid voor half-
automatisch vermenigvuldigen. De speciale voorzieningen gaan soms
echter zo ver, dat we niet meer van een telmachine, maar van een schrij
vende rekenmachine moeten spreken. Als voorbeeld noemen we de Oli
vetti-machines Divisumma en Tetractys. Beide machines lenen zich
voor landmeetkundig rekenwerk. Wel hebben ze slechts een beperkte
capaciteit (6-7-13). De Tetractys is uitgerust met twee telwerken, heeft
volautomatische vermenigvuldiging en deling, een kubeérinrichting, een
inrichting voor automatisch kwadrateren, een afzonderlijke toets voor
negatief vermenigvuldigen en tenslotte nog een geheugen voor het ont
houden van één getal. Voor deze machine (en voor de Divisumma)
bestaan reeds diverse handleidingen voor landmeetkundige berekeningen.
Zij leent zich zowel voor technische als voor administratieve berekenin
gen en kan daardoor b.v. op ruilverkavelingsbureaus bijzonder rendabel
zijn.
Gaat een landmeetkundig bureau over tot het aanschaffen van een hand
rekenmachine, dan is de keuze van het merk niet moeilijk. De Brunsviga-
machines lenen zich het beste voor landmeetkundig rekenwerk. Bij de
177
