Waarom men zich nu wel en vroeger niet heeft gerealiseerd dat dicht
naast elkaar lopende evenwijdige lijnen met één naald voorzien van pun
ten zijn te trekken, is een vraag waarvan men er vele soortgelijke, ook
op vele andere gebieden der techniek, kan stellen. Snelheid speelde geen
rol en men zocht dus niet zozeer naar mogelijkheden tot rationalisatie.
Het is een gunstig teken, dat men er bij de kaartvervaardiging naar blijft
streven naast het verhogen van de produktiesnelheid de kaarten op een
hoog esthetisch niveau te houden.
Een verschil in karakter, kwaliteit en stijl tussen de kaarten van Europese
en Amerikaanse origine zal vermoedelijk wel lange tijd blijven bestaan.
De oorzaak daarvan moet o.a. worden gezocht in het feit, dat in Amerika
de arbeidskrachten relatief duur en in Europa in verhouding goedkoop
zijn. Het aantal arbeidsuren, dat men in de Nieuwe Wereld in een kaart
werk wil steken, is daardoor veel geringer dan dat in Europa. Het gevolg
is, dat de Amerikaanse kaarten een veel meer eenvormig karakter heb
ben dan de Europese, die nog meer aarden naar het oude handwerk.
Dat de behoefte van de Amerikanen om hun land nu eerst maar eens in
kaart gereed te zien, daarbij nog een grote rol speelt, spreekt natuurlijk
voor zichzelf. De grotere bevolkingsdichtheid en het meer intensieve
bodemgebruik in West-Europa eisen meer uitgewerkte kaarten.
De nieuwe kaarttekenmethoden garanderen een fijne lijntekening en de
tijdwinst, die men boekt ten opzichte van de oudere werkwijzen, is aan
zienlijk. Een voordeel in tijdwinst van 30% ligt beslist binnen de moge
lijkheden. Dit kan natuurlijk tot resultaat hebben, dat de kaarten sneller
kunnen verschijnen doch, indien men regelmatige vernieuwing binnen
een kortere tijd niet noodzakelijk acht, is een beperking van personeels
behoefte het gevolg.
Ook op het gebied van het schrift aanbrengen op kaarten heeft zich een
belangrijke verandering voorgedaan. De oude kartograaf graveerde of
tekende iedere letter uit de hand of later met behulp van een graveer-
machine. De moderne werkwijze maakt o.a. gebruik van plastic letters
in wit op een zwarte ondergrond, die in de gewenste volgorde in een
regel worden gelegd en dan met een eenvoudige camera worden ge
fotografeerd. Het resultaat na het ontwikkelen, spoelen en fixeren van de
opnamefilm toont een positief beeld (zwarte letter op blanke onder
grond), dat op eenvoudige wijze direct in het kaartbeeld op de juiste
plaats kan worden gemonteerd.
186
