zo groot, dat het zoeken naar dergelijke materialen wel verantwoord was.
De gehele grafische industrie vroeg er immers naar. Als het alleen de
kaartenmakers zouden geweest zijn, die zo'n maatvaste, goed hanteer
bare filmbasis wensten, zou het zeer de vraag geweest zijn of de grote
fabrieken van fotografische materialen zich die moeite zouden hebben
getroost.
Enfin, het resultaat is, dat men thans beschikken kan over de zeer maat-
vaste polyestermaterialen voorzien van iedere gewenste fotografische laag.
Ook de ontwikkeling in camerabouw is duidelijk merkbaar als we voor
gaande foto vergelijken met moderne reproduktiecamera's (pag. 187).
Dat de ontwikkeling op fotografisch gebied niet tot stilstand is gekomen,
is. gemakkelijk te constateren als we lezen over de veelvuldige proef
nemingen met de xerografie, een grafische toepassing van het gebruik
van statische elektriciteit.
De fotografie levert ook haar bijdrage aan de kaartvervaardiging in de
vorm van de levering van zeer goed interpreteerbare luchtfoto's.
De normale vervaardiging van contactafdrukken of vergrotingen is thans
sterk te verbeteren door gebruikmaking van de elektronica. Door af
tasting van het te reproduceren negatief door een lichtpuntje van zeer
geringe grootte, waarmee de dosering van het licht, dat op het fotogra
fisch papier terecht komt, wordt geregeld, kan men de belichting van
ieder negatief op buitengewone wijze verfijnen. Men haalt op deze wijze
het maximum uit een luchtfotonegatief en biedt hierdoor de interpreteur
een model dat hem bijzondere mogelijkheden geeft.
Kijken we tenslotte nog even naar de kaartendrukkerij, dan zien we, dat
de moderne tijd de kaarten in een grotere oplage vraagt, maar bovendien
dat ook hier weer de produktiesnelheid de hoofdrol speelt.
Hiernaast (bovenste foto) zien we hoe in een handpersdrukkerij van de
oude tijd kaarten van de lithografische stenen worden gedrukt, waarbij
bij wijze van spreken ongeveer evenveel personen nodig zijn als er druk
ken per uur worden gemaakt. Ook de zgn. snelpersen (onderste foto)
voldeden niet aan de huidige eisen.
Op de snelpersen, die werkten volgens het vlakdruksysteem, waarbij
papier en steen of zinkplaat in direct contact met elkaar komen, moest
men het papier nog vel voor vel met de hand in de pers leggen. Behalve
de lage snelheid is ook een nadeel van deze werkwijze, dat men slechts
een beperkte oplage van een drukvorm kan trekken.
188