Decca, enz. Het is echter niet de bedoeling, dat die ook in deze inleiding
worden behandeld. Wel zal nog in het kort iets worden gezegd van enkele
speciale hydrografische instrumenten, nl. de stroommeters, de bathy-
thermograaf en het diepzeedraadlood.
Stroommeters worden gebruikt voor het registreren van de stroomrich
ting en -snelheid van het zeewater over perioden van dertig dagen. Hier
uit kunnen stroomconstanten worden berekend, die gebruikt worden
voor de stroomvoorspellingen in stroomtafels of -atlassen. Stroommeters
zijn nog aanzienlijk minder betrouwbaar dan de bodempeilschalen. Dit
komt voornamelijk, omdat in een stroommeter simultaan een drietal
grootheden moet worden waargenomen en geregistreerd, nl. de tijd, de
stroomrichting en de stroomsterkte. Stroommeters zijn zeer duur en
hebben in de regel een beperkt registratiebereik, althans voor wat betreft
de stroomsnelheid.
De bathythermograaf is een instrument, dat bij vaartlopend schip tot 250
meter onder het schip kan worden afgevierd en daarbij een curve op
tekent, die het functioneel verband aangeeft tussen waterdiepte en
watertemperatuur. Dit is geen hydrografisch gegeven in de strikte be
tekenis van het woord, doch eerder een oceanografisch gegeven. De grens
tussen hydrografie en oceanografie is echter niet zo scherp aan te geven.
Bathythermografische gegevens hebben bovendien een militaire waarde
en worden uit dien hoofde mede door hydrografische opnemings
vaartuigen verzameld.
Het diepzeedraadlood was, vóór de invoering van het diepzee-echolood,
het enige instrument om grote diepten te meten. Thans, nu er betrouw
bare diepzee-echoloden bestaan die ook de grootste diepten in zeer korte
tijd kunnen meten, is de waarde van het diepzeedraadlood enigszins ver
minderd en wordt het gebruikt als reserve lodingstoestel, terwijl het
tevens kan worden benut om grondsoort-gegevens te verzamelen. Wij
dienen ons namelijk te realiseren dat bij alle reusachtige voordelen van
het echolood er één ding niet mee mogelijk is, nl. een inzicht te krijgen
in de grondsoort. Om allerlei redenen is kennis van de grondsoorten van
groot belang en hier kan het draadlood uitkomst bieden.
Het draadlood voor grote diepten bestaat uit een lood van 12, 24, 36 kg
of meer, dat aan een dunne stalen draad over een meetkop wordt afge
vierd. De meetkop registreert het aantal eenheden, tientallen, honderd
tallen en duizendtallen meters draad dat is uitgelopen en activeert tevens
200
