worden. Men horizonteert hetinstru-
Voor de detailopname van de werk
punten bedient men zich van de op-
hangtheodoliet (fig. 2). Dit is een
minder nauwkeurig instrument dan
de theodoliet. De horizontale rand
kan met behulp van een nonius op
5' afgelezen en op 2'30" geschat
ment door middel van een doosni
veau met een hoekwaarde van 8'.
De ophangtheodoliet kan onder zeer
ongunstige omstandigheden worden
gebruikt. Men past dwangcentre-
ring toe door pinnen en/of klemmen
op de gunstigste plaatsen aan de
ondersteuning te bevestigen. Deze
pinnen en klemmen hebben een as
waarop signalen en ophangtheodo
liet passen. De horizontale rand is De °P^ian§t^eodoliet
op voorstel van Prof. Grond verdeeld
in dubbelgraden. Stelt men het argument van de eerste (uitgangs)lijn in,
en repeteert men de hoek, dan vindt men, nadat men de tweede maal op
het tweede punt heeft gericht, het argument van de tweede lijn als aflezing.
De ophangtheodoliet is eveneens voorzien van een verticale rand die men
gebruikt voor eenvoudige goniometrische waterpassingen. Deze water
passingen worden veelvuldig gedaan in de werken in de laag zelf ter bepa
ling van de hoogtelijnen van de laag. De profielen en hoogtepunten in de
horizontale vervoerwegen waterpast men geometrisch.
In het buitenland zijn ook ophangtheodolieten geconstrueerd waarmee
men een hogere nauwkeurigheid kan bereiken. Men gebruikt deze in
strumenten daar, waar in Nederland met gewone theodoliet en eenpoot
wordt gemeten. Het nadeel van de ophangtheodoliet is dat men bij nor
maal gebruik geen meetpunten verzekert. Bij de opmetingen van de zich
steeds verplaatsende werkfronten is dat niet van belang; deze metingen
dienen immers voor het maken van een momentopname. Van de meet
lijnen in de galerijen wenst men zich vaker te bedienen, zodat daar een
deugdelijke puntenverzekering van belang is.
204
