telkens, als dit mogelijk was. Dit toestel is, spijtig genoeg, zeer kwetsbaar.
lijnen toe. Het grote nadeel van de chronometer in gemiddelde tijd is de
onmogelijkheid zijn uurcorrectie te verwezenlijken door de methode van
het akoestisch samenvallen met de doorlopende WWV-tijdseinen.
g. De lintchronograaf
De lintchronograaf is een zeer kostbaar toestel, vooral voor het bepalen
van de uurcorrectie van de chronometers. Hiervoor gebruikten wij het
Het gebruik ervan in een veldobservatorium is lastig.
De bepaling van de uurcorrectie diende gewoonlijk te gebeuren door de
methode van het „akoestisch samenvallen" door middel van de tijdseinen
van het WWV-type. Deze methode is langdradig en lastig. Samenvallen
is er slechts alle 365 seconden sterretijd. Indien men enkele nazichten wil
uitvoeren, duurt de bepaling ca. 15 tot 20 minuten. Niettemin geeft ze
uitstekende resultaten. Het is de methode bij uitnemendheid voor de
poolonderzoeker die de „impedimenta" tot het minimum moet herleiden.
h. De ontvangstradio
Het ontvangsttoestel moet de golven van 2,5, van 5, van 10 en van 15
megahertz kunnen opvangen, zodat men de uitzendingen van door
lopende of half doorlopende tijdseinen kan ontvangen van de stations
WWVH (Hawaï), ZVO (Unie van Zuid-Afrika)JJY (Japan) en WWV
(U.S.A.). Zo is men er vrijwel zeker van op elk ogenblik een bepaling
van uurcorrectie te kunnen uitvoeren.
Het gebruik van droge voedingsbatterijen dient te worden uitgesloten.
Deze zijn over het algemeen slecht tegen de koude bestand.
Het ontvangsttoestel „Zeiweger", door de expeditie gebruikt, bestond
uit drie gemakkelijk draagbare onderdelen: de eigenlijke ontvanger, een
droge batterijenkoker en een met de hand bediende stroomgenerator. Het
dekte de golfband van 8 tot 15 megahertz. Het voldeed niettegenstaande
zijn beperkte frequentieband.
De handgenerator was ons van zeer groot nut.
Ter verduidelijking van het voorgaande geven wij twee voorbeelden van
astronomische plaatsbepaling.
Een grafiek van hoogtelijnen, bekomen door sterrenwaarneming, fig. 5
en een grafiek, bekomen door zonnewaarneming, fig. 6.
228
