heid gesuggereerd. Voortge
zet onderzoek tussen Win
schoten en Finsterwolde ont
kende dit verband echter
volkomen.
Bij eerste orde metingen
waar afstanden van 30-40
km moeten worden over
brugd, worden heliotropen
of schijnwerpers als richt
punten gebruikt. Daar he
liotropen de directe zonne
straling in de gewenste rich
ting terugkaatsen, is de
bruikbaarheid van dit hulpmiddel in ons klimaat beperkt. Ze worden
dan ook door de Bijhoudingsdienst van de Rijksdriehoeksmeting uitslui
tend daar gebruikt, waar bewaking bij de schijnwerper noodzakelijk is en
dan in combinatie hiermee.
Een voordeel van de schijnwerper is, dat gemeten kan worden bij be
dekte lucht, waarbij de in verband met ondulatie voor meting gunstige
periode over het algemeen van langere duur is. Verder kan bij aanslui
ting aan het lichtnet, door middel van een tijdschakelklok, de schijn
werper automatisch functioneren.
Een onderzoek naar de kwaliteit van verschillende typen schijnwerpers
heeft bij de Bijhoudingsdienst van de Rijksdriehoeksmeting geleid tot het
aanschaffen van de Bosch-Eisemann schijnwerpers (diameter van de
spiegel 20 cm), uitgerust met 6 V, 50 W gloeilampen en Francis zoek
lichten (diameter van de spiegel 11 inch) voorzien van hogedruk kwik
damplampjes. Terwijl de lichtsterkte voor beide typen aanmerkelijk ver
schilt, respectievelijk 290 000 en 6 000 000 kaars, blijkt uit figuur 8, dat de
mogelijkheden beperkt zijn. Bij de Bosch-schijnwerper blijkt bij zonnig
weer de reikwijdte zelfs kleiner te zijn dan het zicht.
Waar de zon als lichtbron beter binnen het bereik ligt dan een stroom
bron, zijn heliotropen van verschillende typen in gebruik.
De atmosferische omstandigheden beïnvloeden de nauwkeurigheid van
de meetresultaten in de eerste plaats door het veroorzaken, in combinatie
65
4S?C
4<fc
38"
-2* -r o* +r
STAND SCHIJNWERPER
Fig. 7
