■ui iii ui»
Het vereiste zendvermogen is afhankelijk van verschillende - nader te
noemen - factoren. Eén daarvan is de afstand welke men wenst te over
bruggen afgezien van andere factoren, neemt het benodigde zendvermo
gen toe evenredig met het kwadraat van de afstand. Hogere benodigde
zendvermogens vergroten dus de kans dat de frequenties niet verleend
kunnen worden.
Los van allerlei andere overwegingen bij de keuze van een systeem, die-
paald geval, een zeer ernstig punt van overweging te zijn.
5 Voortplantingseigenschappen van radiogolven
Dit uitermate gecompliceerde probleem kan hier slechts zeer summier
behandeld worden.
Radiogolven zijn - evenals lichtgolven - elektromagnetische trillingen.
Zij hebben de algemene eigenschap, dat zij zich in het luchtledige recht
lijnig en met constante snelheid C voortplanten; de internationaal (1957)
aangenomen waarde is C 299792,5 i 0,4 km/sec.
In de aardse atmosfeer is de voortplantingssnelheid V kleiner dan C, is
V bovendien in het algemeen niet constant en is de voortplanting niet
rechtlijnig. V, zowel als de kromming zijn functies van de elektrische
eigenschappen van de atmosfeer en van het terrein waarover de golven
zich voortplanten (diëlektrische constante e en elektrisch geleidingsver
mogen ff), van de meteorologische factoren welke de brekingsindex JV*
bepalen, van turbulentie in de atmosfeer en van de radiofrequentie/.
Aangezien het bij een surveysysteem gaat om het bepalen van afstanden
of afstandsverschillen, moeten zowel V als de kromming van de baan
binnen voor het doel aanvaardbare grenzen bekend zijn. Om praktische
redenen werkt men steeds met een mathematisch model, waarin de meest
waarschijnlijke waarden van V en baankromming als constant worden
aangenomen. Alle afwijkingen ten opzichte daarvan als gevolg van de
bovengenoemde factoren, worden dan als „anomalieën in de voort
planting" beschouwd en later als correcties ingevoerd.
De radiofrequentie f wordt steeds opgegeven als het aantal trillingen
cycles hertz) per seconde; de gebruikelijke afkortingen zijn:
103 c/s 1 kilocycle/sec 1 kc/s 1 kilohertz).
106 c/s 1 megacycle/sec 1 Mc/s (=1 megahertz).
98
