133
b. door eerst de baan van de satelliet zeer nauwkeurig te bepalen en vandaar
uit terug te berekenen (via de oorspronkelijke waarnemingen) wat de best
daarbij behorende stationscoördinaten zijn. Dit is de zogenaamde dynamische
methodedie mathematisch gezien veel ingewikkelder is dan de geometrische.
De onbekenden in het vraagstuk zijn nl. niet alleen de gezochte stations
coördinaten, maar ook de baanelementen, en de storingen daarin. Er is een
enorm aantal waarnemingen nodig om al deze onbekenden op te lossen. Het
voordeel van deze complexe methode is dat behalve de stationscoördinaten
ook de geoïde tegelijkertijd bepaald kan worden, waarop wij straks nog
terugkomen. De meest recente resultaten op Smithsonian zijn verkregen uit
ongeveer 26000 waarnemingen van elf satellieten. Zonder een snelle en
grote rekenautomaat - een IBM 7094 in dit geval - zou een rekenprobleem
van dergelijke omvang en ingewikkeldheid praktisch onoplosbaar zijn. De
resultaten verkregen met de dynamische methode zijn zeer bevredigend
(zie figuur 2).
Er is bij de beschrijving van de dynamische methode al even gewezen op het
feit dat de vorm van de geoïde bepaald kan worden uit satellietwaarnemingen.
(Dit is behalve voor de geodesie ook van grote betekenis voor de ruimtevaart
en de studie van het inwendige der aarde.) De onregelmatigheden in de baan
van een satelliet nl. staan in direct verband met de onregelmatige vorm van de
geoïde. (In vaktermen: de coëfficiënten Jdie in de bolfunctie-ontwikkeling van
de geoïde voorkomen, zijn ook aanwezig in de mathematische uitdrukking van
de satellietbanen en kunnen dus uit deze laatsten worden opgelost.) Men ver
krijgt uit satellietwaarnemingen misschien niet de meest gedetailleerde, maar
wel de beste algemene vorm van de geoïde. Dit laatste is met de klassieke mid
delen, zoals zwaartekrachtsmetingen, nooit ten volle gelukt. Zwaartekrachts
metingen zijn weliswaar op vele plaatsen uitgevoerd, doch de verdeling van
deze metingen over het aardoppervlak (inclusief oceanen!) laat nog steeds te
wensen over, waardoor ook de geoïdebepaling gebrekkig is gebleven.
Satellite Geodesy heeft zich zo snel ontwikkeld, dat men op hetSmithsonian
Astrophysical Observatory" de tijd rijp heeft geacht om alle reeds gevonden
resultaten op dit gebied met elkaar te vergelijken en te combineren en hieruit
een semi-definitieve vorm en grootte van de aarde af te leiden. De bepaling