165
De sociologie en de ruilverkaveling
De sociologie wil ons kennis verschaffen over het gedrag van de mensen in de
situatie waarin zij zich bevinden, want hiervan uitgaande kan men een inzicht
verkrijgen hoe de mens zal gaan handelen wanneer de bestaande situatie zich
gaat wijzigen. Van veranderende omstandigheden is sprake bij ruilverkaveling.
Dat de sociologie hierbij belangrijk is, blijkt uit enkele citaten overgenomen
uit „Fundamenteel sociologisch speurwerk in het kader van het landbouw-
wetenschappelijk onderzoek" van Prof. Hofstee, waarin deze schrijft:
„Opdat een ruilverkaveling zal slagen, dient deze niet alleen technisch
juist te worden ontworpen, maar ook aan de boeren te worden ver
kocht'."
En Prof. Hofstee gaat dan verder:
„Het is in deze educatieve taak van de landbouwkundig gevormde
academicus, dat wel in de eerste plaats een aanknopingspunt en wel
een zeer belangrijk aanknopingspunt ligt met de sociologie. Een tweede
aanknopingspunt met het werk waarbij abituriënten van de Landbouw
hogeschool zijn betrokken vindt de sociologie in de agrarische recon
structieplannen, anders gezegd in de cultuurtechnische werken, als men
tenminste het begrip cultuur-technische werken niet al te eng neemt
en het verstaat in de zin, waarin het thans wordt gebruikt wanneer
men spreekt van ruilverkavelingen „nieuwe stijl". Deze omvatten be
halve de feitelijke ruilverkaveling ook bedrijfsvergroting, verplaatsing
van boerderijen, krotopruiming, aanleg van elektriciteit en waterlei
ding en wegen, verbetering van afwatering enz. Dergelijke recon
structieplannen betekenen een diep ingrijpen in het milieu, waarin de
agrarische bevolking werkt en leeft en ze roepen bij de betreffende
bevolking reacties te voorschijn, die slechts door middel van sociolo
gisch onderzoek zijn te begrijpen.
Deze reacties zijn in verband met de door deze reconstructies beoogde
doeleinden van zeer belangrijke betekenis. In de eerste plaats zijn ze
van belang waar het de aanvaarding van de opgestelde plannen voor
deze reconstructiewerken betreft. Het gaat hierbij niet alleen en zelfs
niet in de eerste plaats om de aanvaarding in de juridische zin, d.w.z.
