232
vliegtuig, de helikopter, snowcats en motorsleden; ook is men om niet te ver
geten voorzien van smakelijk voedsel met een hoge calorische waarde. Boven
dien verhoogt een radioverbinding met het vaderland of met een naburige basis
in belangrijke mate het moreel. Een avontuurlijke onderneming blijft daaren
tegen een ontscheping in Antarctica of een lange sledetocht door de witte
eenzaamheid. Vooral het onberekenbare en grillige klimaat is daar debet aan.
Van een overwinteringsploeg wordt wel in psychisch opzicht veel gevraagd.
De betekenis van het feit, dat men gedurende een vol jaar in afzondering van
de buitenwereld met dezelfde mensen moet werken en leven, wordt door velen
onderschat. Ook het gevecht tegen de sleur van het dagelijkse routinewerk, in
het bijzonder tijdens de lange poolnacht, schijnt behoorlijke proporties te kun
nen aannemen.
Als deelnemers aan een zomerexpeditie kregen wij in korte tijd veel tegen
stellingen te verwerken. Omstreeks Kerstmis vond het vertrek vanuit het vader
land plaats. In enkele uren bracht het vliegtuig ons na een kort verblijf in de
tropen in het warme en zonovergoten Zuid-Afrika. Vandaar een bootreis van
twee tot drie weken door de roaring-forties, de zestigers en onberekenbare
hoeveelheden pakijs naar het „geheimzinnige Zuidland", zoals men het vroeger
noemde. Daarna volgde gedurende twee weken in een volkomen andere wereld
het eigenlijke werk en tenslotte was de terugreis alweer aan de orde. Wij
hadden nauwelijks tijd om alle indrukken te verwerken.
Een zomerexpeditie is een spannende aangelegenheid. Vóór het vertrek werd
een bepaalde planning gemaakt, die echter door allerlei onzekere factoren,
waarvan de tijd de voornaamste was, meer als grove richtlijn beschouwd moest
worden. Zeven dagen hadden wij gepland voor een gelijktijdige azimuth-,
lengte- en breedtebepaling uit zonswaarnemingen en voor het meten van een
10 km lange basis met behulp van de 2 meter invarbaak; vervolgens nog drie
dagen voor het meten van één of twee afstanden met de tellurometer MRA 2
op een plaats, die 120 km van de eerste verwijderd ligt. In totaal dus tien werk
dagen. Elke dag die tijdens de reis of ontscheping verloren ging, kon een ver
loren werkdag zijn. Met die gedachte begon de reis. Allereerst was er dan de
onzekere tocht van het schip door het pakijs. Zodra de eerste ijsberg was waar
genomen begonnen de gissingen al over de breedte en de intensiteit van de
