65
dan wat de consequenties zijn van een plan onder het optimum, dat met minder
kosten verwezenlijkt kan worden. Om op die vraag een antwoord te vinden,
wordt meer en meer overgegaan tot het ontwerpen van een aantal alternatieve
plannen en het vergelijken van de kosten en de baten van elk alternatief. De
kostenberekeningen geven daarbij meestal weinig zorgen, maar wel de calcu
laties van de baten. Dit is bij waterbeheersingsplannen vooral een gevolg van
het toevalskarakter van afwijkingen van de optimale toestand, resultaat van
onder andere de grillige regenverdeling. Hoe bijvoorbeeld een afwijking van
de optimale grondwaterstand gedurende een dag, 2 dagen, 3 dagen, enz. in
een bepaalde periode van het jaar en optredend met een bepaalde frequentie
over meerdere jaren, gewaardeerd moet worden in een bepaald opbrengst-
verlies van het gewas is nog slecht bekend en zal nog veel geduldig onderzoek
vergen.
Landinrichting
De penetratie van de technische vondsten in het domein van de landbouw heb
ben problemen van geheel andere aard naar voren gebracht, samenhangend
met de efficiency van de arbeid op het landbouwbedrijf. Mechanische middelen
hebben steeds meer de relatief duur geworden handenarbeid vervangen en
daarmee een overschot aan arbeidskrachten in de landbouw geschapen. Een
man met zijn machines is in staat een veel grotere oppervlakte land te bebouwen
dan zijn voorvaderen en deze land/man verhouding verschuift in de moderne
landen nog steeds naar grotere waarden.
De bestaande toestand echter, gegroeid in vorige eeuwen, is slecht aangepast
aan de eisen die door deze moderne ontwikkeling worden gesteld. Vele bedrijfs-
eenheden zijn te klein voor de bediening door één man, de percelen en kavels
te klein en onregelmatig of ondoelmatig van vorm voor machinale bewerking,
die het meest efficiënt kan gebeuren op grote aaneengesloten oppervlakten.
Bovendien heeft het bestaande erfrecht geleid tot opdeling van eigendommen,
waarmee een grillige spreiding van percelen behorend tot één bedrijf gepaard
is gegaan.
Het huidige geometrische patroon van bewerkingseenheden is derhalve geheel
ongeschikt om de benodigde arbeid van mens en machine snel en met zo gering