88
te bemoeien met strengheid van afleidingen, voor hem was slechts de toepassing
weggelegd, zo werd dit ons voorgehouden.
Alle waardering voor de docenten die bij tijd en wijle de tredmolen ontvlucht
ten, die zich vergaten in uitweidingen en die daardoor een begin van licht in de
schemer lieten doordringen.
Namen als Barrau, Whittaker, Courant en later Mannoury, Von Mises, Reichen-
bach gaven aangrijpingspunten voor nadere oriëntering. En zo werd langzaam
aan duidelijker dat de ons opgelegde tredmolen slechts één koers was, één uit
vele, niet alleen een koers uitgezet in de geodesie maar een koers in beoefening
van de wetenschap.
Het leven werpt de een hier, de ander daar heen. Mij gewerd het contact met
afgestudeerden van andere universiteiten in militaire dienst en ik hoorde over
verschil in technieken van onderricht, in het bijzonder de natuurkunde. Ge
noemd werd de naam Pohl, die het experiment volledig als basis van onderricht
had gekozen, daarbij puttend uit het arsenaal der wiskunde voor een poging
tot beschrijving en verbinding van resultaten. Hoe vruchtbaar bij het trachten
doorvorsen van mogelijkheden van weersvoorspelling, de taak voor ons weg
gelegd onder voorbehoud van uiterst primitief instrumentarium. Omstandig
heden sneden de voordrachten van Bleeker af, maar zelfs de korte introductie
was voldoende om inzicht te krijgen in een heel nieuw gebied van waarnemen
en toepassing van wiskundige technieken, met fraai hieruit afgeleide voor
spellingen die zelden uitkwamen. Wat een verruiming van gezichtsveld, van
horizon.
Dezelfde omstandigheden brachten een vlucht in het kadaster met zich mee.
Merkwaardige ervaringen: redeneren die juristen nu eigenlijk op eenzelfde
wijze als wiskundigen, of zouden er - zoals we nu zouden zeggen - twee soorten
logica bestaan? Of is er soms ook verschil tussen de toepassing van recht in de
landmeetkunde en het zuivere recht, zoals er misschien verschil bestond tussen
de toepassing van wiskunde in de landmeetkunde en de zuivere wiskunde?
De schemer verdicht zich weer.
De praktijk die volgde gaf twee merkwaardige ervaringen: Er moest beslist
enig verband bestaan tussen juridische en wiskundige aspecten in de landmeet
kunde, immers waarop moest anders de nauwkeurigheid van metingen worden
