137
Antwoord 2a
Directe politieke acties zijn alleen al wenselijk en waarde
vol doordat zij de mensen aan het denken zetten over
de betreffende onderwerpen en kunnen leiden tot door
breking van schijnbaar gevestigde denkpatronen.
Binnen de huidige structuren leiden dan acties vaak nog
niet tot wijzigingen op korte termijn en worden tegen
stellingen soms nog meer gepolariseerd. Dit behoeft nog
geen bezwaar te zijn, om de zaken scherp te leren zien,
als het maar niet leidt tot klakkeloze zwart-wit doctrines,
die alle redelijkheid uitsluiten (tegen dit laatste is een
actie soms juist op touw gezet). Soms echter kan de
samenleving zo vastgelopen zijn (men denke b.v. aan
bepaalde landen in Zuid Amerika) dat voor een grote
groep de uitzichtsloze status quo van de structuur alleen
maar doorbroken kan worden door directe acties
(revolutionaire bewegingen).
Antwoord 2b
In de werksituatie is het mijns inziens vooral voor vele
oudere werknemers moeilijk om gewenste veranderingen
na te streven of zelfs te onderkennen. Dit hangt wel
licht samen met de maatschappelijke orde, waarmee zij
in hun jeugd te maken hadden, de crisistijd met on
zekerheden over werkgelegenheid en toekomst. Het toen
min of meer klakkeloze aanvaarden van de establish
ment" op straffe van gemiste" promotiekansen of zelfs
ontslag heeft misschien een bepaalde serviliteit in het
denken gebracht tegenover alles wat ,,van hogerhand"
komt. Dergelijke mensen bepalen nu vaak nog de
algehele werksituatie en hechten meestal nog sterk aan
gevestigde waarden. Hun geestelijke flexibiliteit (begrip
voor modernismen) kan gelukkig soms toenemen door
invloeden van opgroeiende kinderen in het gezin. Men
schakele echter de invloed van het overgietende sop
van de zgn. opvoeding in sommige milieus niet uit
Studenten hebben het grote voordeel, dat zij nagenoeg
geen maatschappelijke afhankelijkheid hebben en zich
dus vrijer kunnen opstellen. Een grote groep burgers is
echter nog steeds van mening dat studenten geen acties
