52
natief futurologie als onderwerp van de geodesie"
niet bij voorbaat af te wijzen.
Wat moet men onder futurologie verstaan? In de literatuur
wordt het wel omschreven als doelbewuste studie van
de toekomst". Als zodanig is het niets nieuws. Bekijken
we literatuurlijsten van publikaties die tijdens hun ontstaan
gericht waren op een of ander aspect van de toekomst
dan vinden we daarin geschriften met een respectabele
leeftijd die niet gerangschikt kunnen worden onder
science fiction" of utopie", twee vormen die zich even
eens op de toekomst richten.
We zouden de betekenis van het woord futurologie niet
zozeer willen ontlenen aan het object dat er aan ten
grondslag ligt, alswel aan de geestelijke gesteldheid van
waaruit zij zich met dit object bezig houdt.
Sinds de uitvinding van het woord in de veertiger jaren
zijn er de onvermijdelijke discussies geweest of het een
wetenschap dan wel een kunst was. Zoals het begrip de
laatste jaren gehanteerd wordt zijn we geneigd het een
ingenieursdiscipline te noemenDe futurologie houdt zich
met de toekomst bezig vanuit de overtuiging dat de
mens tot op zekere hoogte de toekomst in eigen hand
heeft; dat het mogelijk is om onder gegeven omstandig
heden een optimale samenleving te creëren. Dit komt o.a.
tot uitdrukking in termen als social engineering".
Sinds 1962 bestaat er een grote stroom geschriften over
de toekomst en zijn er verschillende instituten in het leven
geroepen die zich met studies over dit onderwerp bezig
houden. Afgezien van de mode, waaraan ook de weten
schap onderhevig is, is futurologie geen op zichzelf
staand verschijnsel. Het is de logische en wellicht uiterste
consequentie van de invloed die de mens gedurende z'n
geschiedenis bewust of onbewust op zijn omgeving
heeft uitgeoefend. In wezen verschilt zij niets van het
spreekwoordelijke vooruitzien dat noodzakelijk is om te
kunnen regeren". Kenmerkend voor de futurologie is
misschien de afstand waarover men vooruit probeert
te zien. Wil men nieuwe aspecten aan het begrip futurolo
gie toekennen dan zouden deze gevonden kunnen worden
in het feit dat de opkomst van de futurologie samenvalt