75
moeten leren denken over goed en kwaad.
Degenen die deze vragen bevestigend beantwoorden,
redeneren gewoonlijk dat academici door hun grotere
intelligentie en ontwikkeling beter dan veel anderen in
staat zouden zijn tot zulk denken. En dat de kennis en de
hoge maatschappelijke positie van menig academicus
hem in het bijzonder tot een gevaar kan maken voor
zijn medemensen. De chemicus die gifgas maakt tegen
zigeuners, joden, vietnamezen past weliswaar in het
plompste betoog, maar hij bestaat. En echt niet alleen in
Duitsland of Amerika.
Natuurlijk, ieder mens, en niet alleen een academicus,
is verantwoordelijk voor zijn daden. Maar slechts weinigen
zullen willen betwijfelen dat macht die verantwoorde
lijkheid vergroot. Natuurlijk is het goed wetenschaps
mensen ervan te doordringen dat hun wetenschap en
techniek wel en wee van mens, plant en dier beïnvloeden.
Anders gezegd: dat een uiterste eerbied en voorzichtig
heid geboden is tegenover alles (voorlopig tot en met
de maan) wat wij in beheer schijnen te hebben gekregen.
Meer dan ooit is wetenschap een dodelijke bedreiging,
althans een tweesnijdend zwaard. Van de ongeveer
dertienhonderd hogere planten die de Nederlandse flora
geen honderd jaar geleden nog telde, is nu meer dan de
helft verdwenen of vrijwel verdwenen. Dit is te danken
aan onkruidbestrijdingsmiddelen, en aan kunstmest,
landbouwmachines, kanaliseringen, ruilverkavelingen enz.
De volgende dieren zijn in Nederland bedreigd: aal
scholver, adder, beekforel, blauwe kiekendief, bruinvis,
buizerd, das, dwergstern, grauwe kiekendief, groene kikker,
grote stern, hamster, havik, kerkuil, lepelaar, ooievaar,
otter, rivierkreeft, sperwer, steenuil, zeehond. Ik noem
hier maar enkele bekende voorbeelden. Het zijn er meer
dan honderd.
En voor de minnaars van alles wat groeit en bloeitals
er geen wonder gebeurt, zijn de volgende planten over
tien jaar in Nederland uitgeroeid: akelei, alle wilde
orchideeën, boslathyrus, bostulp, engels gras, gele monniks
kap, gentianensoorten, herfsttijloos, jeneverbes, kievits
bloem, koningsvaren, maretak, marjolein, muurbloem,