78
zaamheden waarvan hij doel en uitwerking vaak niet
kan of wil overzien. Ethische bezinning die niet insluit
de bereidheid tot persoonlijke offers, verliest veel van zijn
betekenis. Want het gaat om belangrijke dingen: ethiek
die er alleen maar toe leidt dat een geodeet bij een ruil
verkaveling een boer met meneer aanspreekt, kan mij
gestolen worden.
Wat is cartografie?
Ik heb beloofd te schrijven over geodesie en cartografie.
Over: wat heeft landmeten met cartografie te maken?
Welnu, cartografie is het maken van kaarten uit waar
nemingen en gegevens van anderen. Kaarten die een
algemeen beeld van het terrein geven, noemen we topo
grafische of algemeen-geografische kaarten. Alle andere
heten tegenwoordig thematische kaarten. Dit zijn dus
bijvoorbeeld geologische en bodemkaarten, planologische
kaarten, bosbouwkaarten, kadasterkaarten, bevolkings-
kaarten, economische kaarten enz. Een tussengroep zijn
wegen- en navigatiekaarten, die te land, ter zee en in de
lucht de weg wijzen.
De maatschappelijke betekenis van de verschillende
soorten kaarten valt natuurlijk niet in aantallen titels of
gedrukte kaartbladen aan te geven. Maar wel is zeker
dat het verbruik van ihb. thematische kaarten (technische
plans inbegrepen) stormachtig groeit. Hetzelfde kan
gezegd worden van al of niet toeristische wegen- en
navigatiekaarten, terwijl bij de groep der topografische
kaarten verschuivingen plaats vinden van militair naar
burgerlijk gebruik. Zozeer zelfs dat bijvoorbeeld de schalen
1 25 000 en 1 100 000 door het ministerie van oorlog
helemaal niet meer gevraagd worden. En dat de Topo
grafische dienst mede naar aanleiding hiervan, voor
het eerst sedert haar kaarten in ca. 1850 voor burgers
beschikbaar kwamen, systematisch is gaan informeren
naar de verlangens van een groot aantal burgeroverheids
diensten en universiteiten. Een zeer lofwaardig initiatief,
al betreur ik het dat men om redenen die mij niet duidelijk
zijn geworden, een aantal grote en ervaren kaartenmakers
buiten dit overleg heeft gehouden: zoals de anwb, het
Uit Archief Topografische Dienst
