Boorgaten worden met behulp van een sextant ingemeten met een
nauwkeurigheid van enkele meters.
Voor de meeste alluviale ertsafzettingen is geen grotere nauwkeu
righeid vereist vanwege de spreiding van het erts; tinerts is ech
ter vaak geconcentreerd in fossiele rivierdalen en het is dan wel
zaak de begrenzing te weten om onnodig grondverzet te voorkomen.
De winning van tinerts op zee geschiedt met grote emmerbagger
molens.
De ertsvoerende laag ligt doorgaans onder een steriele laag die tot
15 m dik kan zijn. Deze laag zou eigenlijk door een voorwerktuig,
hetzij een cutterzuiger of een sleephopperzuiger, verwijderd die
nen te worden. Bij gebrek aan deze werktuigen moet de emmer-
bagger zelf zijn overburden verzetten.
Hier zou de geodesie een grote bijdrage kunnen leveren ter verho
ging van de productiviteit van de ver in zee gelegen afzettingen.
Door middel van een radioplaatsbepalingssysteem, waarvan zeer
goede merken in de handel zijn, dient de ertsafzetting nauwkeurig
in kaart gebracht te worden. Met behulp van sparker, boomer of
sonia* wordt de geologische structuur ontrafeld, waarna uit een
net van boorgaten de mineralogische samenstelling bepaald kan
worden.
Over het terrein wordt een grid gelegd; van alle hoekpunten kunnen
de parameters op ponsband of magnetische band vastgelegd worden
zoals:
- de X-, Y-coördinaten, nauwkeurigheid van enige meters,
- waterdiepte vanaf een bepaald peil,
- dikte van de overburden,
- diepteligging van de bedrock (moedergesteente),
- ertsconcentraties.
Hiermede wordt de mogelijkheid geschapen het baggerproces te
automatiseren en, wat van evenveel belang is, te optimaliseren.
Bij de grindwinning doen zich vrijwel dezelfde moeilijkheden voor.
Grind is een schaars artikel en voor onze waterbouwkundige wer
ken moet het helemaal van het Engelse plat gehaald worden.
Dit zijn apparaten waarmee d.m.v. geluidsgolven de gelaagdheid van de zee
bodem continu kan worden opgetekend aan boord van het erboven varend
schip.
De sparker gebruikt als geluidsbron een electrische ontlading tussen 3 of 4
electroden, de boomer gebruikt een trilplaat en de sonia maakt gebruik van
piëzo-electrische elementen.
Indringdiepte tot 150 m. afhankelijk van de samenstelling van de bodem.
207
