HET DOPPLER EFFEKT IN DE LANDMEETKUNDE
ir. J. C. de Munck
Inleiding
Het doppler effekt treedt op bij signaaloverdracht in een configu
ratie die met de tijd verandert. In de geodesie heeft men met het
effekt te maken als er aanmerkelijke veranderingen met de tijd
optreden^ zoals bij kunstmanen, bij luchtkartering, bij de zee-
geodesie en bij het waarnemen van radiostandaardfrekwenties
door een veranderlijke atmosfeer.
Het verschijnsel is voor het eerst beschreven door C. J.Döppler
in 1842 en werd vermoedelijk het eerst waargenomen door C.H.D.
Buys Ballot aan een voorbijrijdende trein in 1845. Maar> wat is
het doppler effekt? Een aardige illustratie is de volgende:
Iemand maakt een lange reis per trein en verzendt onderweg met
regelmatige tussenpozen brieven naar het adres van zijn eindbe
stemming. De eerste brief zal in het algemeen langer onderweg
zijn dan de volgende. Daardoor zullen de tussenpozen waarmee de
brieven ontvangen worden korter zijn dan de verzendintervallen
(zelfs de volgorde van de aankomende brieven kan verkeerd zijn).
De signalen worden dus met een andere frekwentie ontvangen dan
waarmee zij verzonden zijn.
Doppler satellieten
Een meer geodetische toepassing van het doppler effekt is de
plaatsbepaling met behulp van dopplersatellieten.
Fig. 1
225
