achterover) van de as van het vliegtuig weinig kritisch.
Fig. 7
Tenslotte enkele praktische gegevens: Met systemen die volgens
bovenstaand principe werken bereikt men een nauwkeurigheid in
de afgelegde afstand van 0,5$ of iets beter. De fout in de koers
neemt met de tijd toe met ca. 0,3° over een half uur. De systemen
worden gebruikt bij de fotogrammetrie, maar de laatste tijd maakt
men steeds meer gebruik van traagheidsnavigatie waarmee een
iets betere nauwkeurigheid bereikt wordt.
Akoestische systemen voor dopp Ier navigatie
Deze systemen werken op dezelfde manier als hierboven beschre
ven, maar dan verbonden aan een schip in plaats van aan een
vliegtuig en met akoestische- in plaats van met radiogolven. Het
verschil met het vliegtuigsysteem lijkt klein: ook hier de configu
ratie met vier bundels; ook hier is het kompas of een ander hulp
instrument essentieel voor de positiebepaling. Toch is er een
principieel natuurkundig verschil dat echter bij de toepassingen in
de praktijk niet of nauwelijks merkbaar is:
Bij de elektromagnetische golven heeft men te maken met een re
latieve beweging van de zender-ontvanger (vliegtuig) en de reflek-
tors (deeltjes van de aarde), maar niet met een beweging van het
voortplantingsmedium. De bijzondere relativiteitstheorie leert
immers dat men van een eenparige rechtlijnige beweging niet in
absolute zin de snelheid kan bepalen, zodat de lichtsnelheid voor
iedere eenparig rechtlijnig bewegende waarnemer hetzelfde is.
Akoestische golven echter zijn een trilling van een medium (water)
230
Ter overdenking
Ook als het vliegtuig, horizontaal vlie
gend, een helling nadert wordt de hori
zontale snelheid gemeten, en niet de
snelheid waarmee het terrein genaderd
wordt (tenzij de afstand te klein wordt!
