- t.a.v. de toekomstige werkelijkheid: toetsing van de te bereiken
situatie en de daarbij in het planningproces vooropgestelde waar
den aan kennis en inzicht in de mechanismen en variabelen die
het sociaal-ruimtelijk systeem structureren.
Hoe generaliserend ook. door deze beschouwing wordt reeds duide
lijk. hoe uiteenlopend en per onderdeel specifiek zowel de selectie
als de verwerking van informatie t.b.v. planning moet zijn. Er zijn
zelfs zeer verschillende vaardigheden en basisdisciplines voor no
dig. Deze beschouwing was gebaseerd op de - relatief eenvoudige -
notie van planning als opstelling van een plan. De meer gecompli
ceerde opvatting van planning als een proces - of meer omvattend
plan - dat gebruik maakt van (lagere en enkelvoudige) plannen,
raakt het begrip beleid zodanig, dat we deze zullen behandelen in
het volgende hoofdstuk.
Beleid, planning en informatie
Gelet op de eerdere begripsbepalingen zijn in het beleid de onze
kerheidsmarges groter dan in planning (in de betekenis van opstel
ling van een plan), in die zin dat beleid steeds een koersbepaling
van de overheid binnen het geheel van de maatschappelijke ontwik
keling inhoudt, terwijl planning zich richt op het realiseren van
bepaalde doelen die binnen die maatschappelijke ontwikkeling reeds
min of meer erkend zijn.
In het proces van voorbereiding van het beleid, vergeleken met dat
van planning, krijgt de waarneming en positiebepaling t.a.v. zowel
de huidige als de toekomstige werkelijkheid dan een grote nadruk.
Doelstelling is hier een zeker zo belangrijke zaak, maar in het be
leid kan deze globaler blijven, meer zich beperken tot het aange
ven van richting, dan in planning. Op het vlak van de middelen gaat
het bij beleid om globale uitvoerbaarheid en bij planning om gede
tailleerde uitvoering.
In de beleidsvoorbereiding zullen daarom, nog sterker dan in de
planning, de sociale wetenschappen een rol moeten spelen waarbij
met name continue waarneming van zich voortdurend wijzigende
maatschappelijke situaties en probleemherkenning, d.w.z. signale
ring van knelpunten en fricties in die maatschappelijke situaties,
voorop staan. Bij de selectie van informatie en bij de bewerking
daarvan zal, in nog sterkere mate dan bij planning, maatschappe
lijk inzicht van belang zijn, evenals waardebepaling voor maat
schappelijke situaties en ontwikkelingen in het licht van een sa
menhangend maatschappij-beeld.
In het hoofdstuk ,fWat is beleid?" werd geconstateerd dat de ne-
derlandse ruimtelijke ordening op rijksniveau, aanvankelijk van
85
