len. Het zijn ook de aspecten waarin de geodeten het minst ge traind zijn en vaak weinig gevoel voor hebben. Dit was iets over de rol van de geodeet in de luchtkaartering in het verleden. Hoe zien wij die nu en in de toekomst? 3. De actuele situatie in perspectief Er heeft zich inmiddels een vrij revolutionaire innovatie in de Geodesie voorgedaan, nl. de digitale kaartering, zowel uit foto- grammetrisch als uit terrestrisch verzamelde gegevens. Wij hebben hier te maken met een diep ingrijpende verandering. Terwijl de introductie van de fotogrammetrie welliswaar een nieuwe multidisciplinaire produktiemethodiek introduceerde was het eindprodukt een kaart, die niet wezenlijk verschilde van de klassieke kaart, zoals die reeds tientallen jaren werd gemaakt. Bij digitale kaartering wordt dit anders. De introductie van digitale kaartering heeft op twee wijzen haar invloed. Ten eerste worden vele zaken, die vroeger mogelijk waren doch in het recente verleden te kostbaar (bijvoorbeeld gravure) of door de massa onhanteerbaar (bijvoorbeeld bij houding), weer economisch en technisch haalbaar. Ten tweede ontstaan er ge heel nieuwe mogelijkheden. Daarmee verschilt deze automati sering niet van de automatisering van produktieprocessen in an dere (dienstverlenende) industrieën. Beide ingangen worden beheerst door het bij digitale kaartering ontstane digitale bestand van topografische data. Deze nieuwe mogelijkheden zijn zo groot in getal, dat er een keuzeprobleem ontstaat: welke van de mogelijkheden moet ont wikkeld en uitgewerkt worden? Het antwoord op die vraag ligt bij de potentiële gebruiker. Vervelend is echter, dat die vaak geen notie heeft wat er dan wel allemaal mogelijk is geworden. Het onderzoek naar de wensen van de gebruikers heeft daarom 2 niveauTs: a) fundamenteel onderzoek naar de mogelijkheden, zowel tech nisch als economisch, b) toetsing van de onder a) gevonden mogelijkheden aan de wen sen van de gebruikers en praktische toepassingsaspecten in een produktieomgeving. Het is overduidelijk, dat hier een geweldige uitdaging voor de geodetische gemeenschap ligt. Een uitdaging die alleen in multi disciplinair verband tot een zinvolle oplossing kan worden ge bracht dat wil zeggen tot een oplossing die gericht is op maat schappelijk rendabele toepassingen. Het fundamentele onderzoek zal op de wetenschappelijke insti- 310

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Lustrumboek Snellius | 1980 | | pagina 311