tarium als achterhaald beschouwd worden, de ontwikkelingen op
dit gebied gaan immers steeds sneller. De algemene opzet van
een systeem van geautomatiseerde kaartvervaardiging zal ech
ter een langer leven beschoren zijn, hoewel ook deze onder in
vloed van de ontwikkelingen eens verouderd zal lijken.
2. Een algemene systeemopzet
Een proces van kaartvervaardiging is globaal onder te verdelen
in drie fasen:
a. gegevensinwinning
b. gegevensverwerking, -verbetering en -aanvulling
c. presentatie.
Deze onderverdeling is in principe onafhankelijk van al dan niet
geautomatiseerde onderdelen van het proces, of - anders ge
zegd - van "digitaal", respektievelijk TTanaloogTT werken.
Ook is de onderverdeling onafhankelijk van de methode van ge
gevensinwinning, de "input":
- terrestrisch
- fotogrammetrisch
- m.b.v. bestaande kaarten, meetgegevens of veldwerken.
Alvorens tot invulling van de drie fasen over te gaan dienen we
te bepalen wat onder "gegevens" verstaan moet worden. In eer
ste instantie zal dat zijn: alles wat kaartgebruikers op hun kaar
ten wensen te zien. Verderop zal al snel duidelijk worden dat
gegevens die niet op een kaart voorkomen (niet-grafische gege
vens), ook onderwerp van het te schetsen proces kunnen zijn.
2.1. Eerste fase: gegevensinwinning
Bij fotogrammetrische kaartvervaardiging bestaat de eerste fase
uit het verzamelen van gewenste informatie uit luchtopnamen.
Voorafgaand hebben dan zonodig al plaatsgevonden: fotovlucht,
paspuntsbepaling, aerotriangulatie en blokvereffening.
Is gekozen voor een zo veel mogelijk geautomatiseerd proces,
dan zal de gegevensinwinning "digitaal" plaats moeten vinden.
D.w.z. van punten van de gewenste objekten worden koördinaten
gemeten: bij mono-uitwerking X en Y, bij stereo-uitwerking X,
Y en Z of ook alleen X en Y. De punten worden aldus "gedigita
liseerd". Als instrumentarium kan hiervoor dienen een mono-
komparator met zogenaamde enkoders, of een tafeldigitizer,
respektievelijk een stereo-plotter met enkoders. Ook is altijd
registratie-apparatuur vereist. Per gedigitaliseerd punt wordt
tevens een kode geregistreerd, welke aanduidt wat het betref
fende punt voorstelt. Een punt is bijvoorbeeld een onderdeel van
een huis, een sloot, een wegkant, of stelt eenrioolput, lantaren
paal of een paspunt voor. Ook andere vormen van kodering zijn
314
